actionibus hominum admitti non posse in fore externo, sine gravissimo universi generis damno. Quæ enim humanæ vitæ seeuritas, quæ ceterorum bonorum, si leges ita institutæ essent, ut consectaria legalia actionis applicare non 1iceret, nisi probatum esset agentem in singulari quoque casu aut culpam aut dolum admississe (in ejusmodi nempe casibus ubi ei, cui damnum inflictum est, id evitare non liceret).
Attamen major differentia statuenda est inter imputabilitatem juridicam et moralem, ratione habita modi. Jus quidem, qui principium ta1ionis pro fundamente poenarum inservire debere contendunt, nihil quidem discriminis inter imp. mor. et jur. intercedere confitendum est: Ex ea autem disciplina, quæ poenæ eum finem propositum esse docet, ut ejus cogitatio homines ab eo faciendo absterrent, quod fini civitatis adversarium est, omnino diversum esse fundamentum imputabilitatis moralis et juridicæ dicendum est; in ea enim non tantum spectatur pravitas motivorum quantum eorum vis et firmitas; adeo ut actiones quæ ad summam moralitatis ideam relatæ laude dignæ videri possent, in foro externo poenis, nec iis levibus, sæpe afficiendæ sint, ita qui consilium evertendæ formes civitatis inierit, potest sæpe honestissimis consiliis adduci, neque tamen poenam vgravissimam effugere. anue eontradictio facile tollitur, cum consideratur, poenis non id agi, ut actiones qua inhonestæ, sed qua ad justum rerum ordinem evertendum spectantes, malum physium sequens habeant (sic).
Hvilke er Betingelserne for Anvendelsen af den saakaldte indirekt-udvidende eller antithetiske Lovfortolkning?
Naar der i Lovgivningen forekommer Bestemmelser om et Artsbegreb eller et Tilfælde af mindre Omfang, der henhører under et Slægtsbegreb, kan der blive Spørgsmaal om en dobbelt Udvidelse. Ligesom nemlig Lovgiveren paa den ene Side af Mangel paa Evne til at opfatte, fastholde og udtrykke Begrebet i dets hele Almindelighed for enkelte Tilfælde ofte fastsætter Bestemmelser, som han vil have anvendt paa alle andre, der i juridisk Henseende kan ansees for identiske dermed, i hvilke Tilfælde en ligefrem Udvidelse eller i det mindste, efter Omstændighederne, en partiel Anvendelse maa kunne finde Sted, saaledes kan han paa
- ↑ Denne Besvarelse er sammen med den følgende skrevet paa 6 Timer.
