Villandsætte
Um Myreguten. I Fystningenn taa di aatjande hundre helt de te ain gild Handelskar paa Myro ova Skogen, som va taa Uppsata ne’a Skogen aa aitte Ola Tollaivsson. Han handla Gampa norda Fjelle inn me Sjøno aa vart kalla Blank Ola, fyre di han jabnan gikk me myki Sylvglam paa se, Spennu aa Sylgju. Ain Vaar, daa han hadde sanka Gampadn sine, kom de ai Kjempe te hono nord i Sogndal aa vilde giva hono Stryk ell kan hende drepa han. Myreguten varde se so godt, at han slo Kjempa ihel. Han vart daa tikin aa Drifte hass me.
Myreguten vart dømd te aa bøte try tjue, aa Skrivaren sa’e daa ve Tingborde: „No sku me faa Sylgjudn or Bringunn, aa Spennudn or Skono hass Blank Ola.“ Ola rak try tjue i Sylvpe’ing paa Tingborde te Skrivare, aa spurde, kaa myki ait Nevaslag kosta? „Tie Dalar, min Mann,“ svara Skrivaren. Ola spurde daa, um han maatte slaa, keim han vilde, aa daa Skrivaren svara ja, svarpa Ola te hono, so han valt unde Tingborde. Derette skaut Myreguten se paa Golve aa gjorde ait Kast upp i Flattake, aa sa’e: „Enno dansa han Blank Ola me Sylvsylgjo sine i Bringunn aa Spenno i Skono.“ Daa Myreguten va komen haimatt me Gampo sine, sat han paa ain ainaste Stain ovafyr Støle Kløkk, som ligg ende ivi øvre Myro, aa selde Gampa, som han tente halvfjorde tjue paa.
Paa søre Villand i Hovsreppe budde daa ain Mann, som aitte Elling. Eldste Døtte hass aitte Ragnhild; ho va væn aa so stor, at Huvu paa henne naadde over alle Kvendfolk, naar ho va ve Kyrkja. Daa Myreguten hadde attvunne se so myki ve Hestehandele sino, som han hadde sligi burt nord i Sogndal, kom han paa dai Vetsmunidn, at han vilde fraiste te fri te henne Ragnhild Villand. Detta gjorde han, aa dai vorto gifte me korare, aa han fekk me henne søre Villand. Me Myregute fekk ho Ragnhild fem Bødn, fire Guta aa ai Gjente, aa desse aitte Tollaiv, Elling, Torkjell, Nils aa Margit. Myreguten doydde ette noko mange Aar, aa Ragnhild gifte se are Gongi me Ola Larsson Fossgarde aa fekk me hono fire Syni, som aitte Lars, Ola, Svaidn aa Knut. Alle aatte Synidn henna Ragnhild voro store aa sterke Kara aa Hestehandlara, aa foro myki umkring. Tollaiv va den sterkaste, aa ette hono Svaidn.
Um Buseten i Rikansrud. Paa Rikansrud sunna Aasen va ain rik Busete, som va skyld me Villando. Hjaa hono tente ai Gjente or Haga. Brøradn henna voro Kjempu, aa dai skjenkte Buseten so full, at han inki viste, aa føngo so Presten, som va ain Kapellaan, te aa feste Buseten te Syste dairre. Daa Buseten vart ædrug, ira han paa de han hadde gjort, me’a han va full. Hatt sende Bø te Villando, aa ba dai koma te se aa taka me se Syste si ho Margit, som daa va aatjan Aar gamal, aa skjusse Festarpika ifraa se. Dai fire eldste Villandadn aa ho Margit komo te Rikansrud, toko Festarpika, som hadde gjoymt se i Fjøse aa la’e hona aa Kista henna paa ain Sle’e. So sette dai Hesten fyr aa kjoyrde ne i Hagin me Hug aa Skrik aa velte Festarpika aa Kista taa uti Garde. Hagakjempudn møtte me ladde Byrsu; men dai maatte lell gjoyme se unde Sængenn inne i Stugunn sina. Buseten ga derette de, han aatte, te Villando; ho Margit fekk Rikansrud, Elling Tune, Torkjell Nyhus, aa Nils Nøs. Sume ha sagt, at Buseten fekk sin fyste Rikdom i ait negrave Pe’ingskrin, som han fann.
Um Højilofte. I gamle Døgo sto de uppsett ait Hus paa søre Villand, som dai kalla Højilofte. I dette samlast stundo Umagadn fyr aa halde Samlag. Dai kjøpte daa ihop fyriaat Malt aa Humle aa laigde ait Kvendfolk te aa bryggje aa laga alt væl te te Høgti’enn. Naar dai daa komo ihop, vart de fyst drukki ette som kor hadde Hug te, aa sea heldo dai paa aa danse. Lofte hadde tryaa Høgdi, aa desse Rume, Bu, Stolphus aa Loft va haile Bygna’en. I Bu’enn hadde dai alle drikkande Varu, i Rume ovafyr dansa dai, aa i di øvste samlast dai, som voro helden fyr dai mætaste i Samvære. I dai Ti’o va de ai a’n Gjerd paa Klæ’ebuna’e baade hjaa Karmenna aa Kvendfolk. Karmennadn gingo me kvit mjærmsi’ Troye utapaa, aa rau Undetroye; baa’a voro utstikla me Sylkitraa taa imse Leti. Brjøstduken va jabnast grøn aa skulde ki vera aatknept lenger enn te Me’livs, so de synte fram ai Ra me Sylgju midt ette Bringunu, dai støste øvst aa dai minste neafyr. So hadde dai Knebrok, som va utstikka ette baa’u Læro aa me Knespennu aa Kneraimspennu i. I Skono va de store Sylvspennu. Paa Huvu’e hadde dai trysnytutt upsett Hatt aa umkring Live ai løvdebrai Gjurd taa gul Elgshu’ me Sylvspenne midt frama, aa tviluta Knivslir. Haare leto dai vexe so langt de vilde, berre dai klypte de ender aa daa, at de inki skulde mutast; aa solaise naadde de ofto te Setes. Gult aa lokkutt Haar va helde fyr de gildaste. Naar de høvde so, at tvaa Menna, som voro Uvini, møttest i slikt Lag, vorto dai jabnast samd um aa gjera de ut der me aa spenne Belte, aa kor skulde daa bruke sin haimatekne Kniv paa sin Uvin. Beltesetningen gikk so fyre se, at dai bundo korare ihop ette korsandes Belte, som skulde knytast ihop midt paa Mjaaddenn. De va tvaa Kniva i kor Slir. Den vann, som va knappast te stinge, aa jabnast endast de se, at den aine taa dai fall paa Flekki. De syne enno Laftstainadn ette Bygna’e desse.
Um Tollaiv. Tollaiv va tryaa Alni aa tvaa Tumma høg aa so væl vaksen som nokon Kar kunna vera.
Me’a han va ung men komen te full Kar, va han ai Gong nord paa ai Sæter, som aite Rakkstaindalen, paa Rudna aa Gjerding. Ain Dag me’a han sat aa kvilte se aa tinda Riva si, kom de ain ovstor Jalkarfant te hono aa sa’e: „Her ser e ain stor lang Fant; ska tru de e nokon Dug i hono? Tollaiv svara: Aa so myki Dug e de vel, at e ska grai’e de, Langgaglin! Aa derme rende dai over Ryggen paa korare aa te aa brjøtast aa skuslast att aa fram paa Stølsvølle likesom Uxar, so Torveflettudn flugo fyr Skohælo. Men teslutte fekk Tollaiv Jalkarfanten paa Langape attende aa so baklengis ut over ain Briskje-Uggard aa baint unde paa Ryggen. Derme rangla Jalkarsanten sin Veg, aa Tollaiv tok atte me sino.
Ain Vet va Tollaiv paa Kongsberg Martna’e aa handla Gampa. Paa Martna’e va ait Jalkarlag, aa taa dai va de ai Kjempe. Tollaiv bytte Gampa me Kjempunn, aa daa dai hadde bytt, flidde Kjempa hono ain klenre Gamp en den, som han synte fram fyrr dai bytte. Daa han Tollaiv inki vilde taka den laake Gampen, flaug Kjempa paa han. Tollaiv tok daa Kjempa aa svarpa ho te paa ai Kjellarhurd, so ho brast inn. Daa Far aat Kjempunn saag de, kom han te dai aa sa’e: „Slepp Sone mino, Tollaiv, du ska faa att Gampen din, daa du e slik Kar, at du tok Son min, som ha vore Frikar paa sjau Martna’a.“
Tollaiv aa Ola Halvbror hass ruko te aa slaast aigong. Mor dairre gauv imyljo dai taa di, ho totte illt um han Ola, fyr di han Tollaiv ga hono Stryk. Ola fekk daa smyte se inn i Kleven aa læst att Hurde ette se, aa ho Ragnhild sa’e daa te Tollaiv: „Vil du drepa Bror din, so fær du fyst hogge te me; e ha kosta dikka baa’e tvaa like dyrt, e ha sta’e paa Knjøno fyr dikka baa’e tvaa. Tollaiv hogde Øxe i Hurde fyr aa hebne sin Harm, aa skuvde Mor si baklengis ne over Stuguhella, so at Mjærme henna gikk or Le. Se’a gav han paa Stykfar sin me, ette han hadde skuvt te Mor sina. Detta vart uppgivi fyr Øvrehaitenn, aa Tollaiv vart tikin aa dømd paa Festningen si Leveti. Lesmannen som daa skulde koma aa taka han, va ain liten Mann aa hadde stor Grysk taa hono. Han raiste daa paa Granngarden Nerejorde, aa der tøvra han aa hadde Fyribø te søre Villand, der Tollaiv budde, um taa han daa stelte me ell tok se te. Hine sjau Brøradn hass Tollaiv voro i Samlag me Lesmanne aa viste um, at han va komen der han va. Dai govo hono Nys um, at han va haime, Tollaiv, aa sat aa skov Kubba. Lesmannen hækte se daa taa Nerejorde te Villand aa kom inn, aa alle sjau Kjempudn soto umkring Huse. Han Svaidn, som va nemmast Tollaiv i Sterklaiki, sette se daa tett neme hono aa sa’e de uti Være: E kan hjølpe de te skava lite. Fyrr Tollaiv viste Orde taa, va Svaidn illsnøgg aa svarpa te hona me Kubba over Uvle’en, so Kniven flaug or Høndenn paa hono. Derme rende dai paa han alle sjau som ain Mann aa drogo han unde aat Golve, toko Armadn hass aa la’e paa Mjaaryggen aa bakbundo han me ait Tog. So drog Lesmannen han te Hamarsbøen, som ain vill Uxe.
Daa han hadde vore paa Festningen noko Aar, slepte Kummedanten han laus haimatte, vel mest taa di, at han kunna bera se fint aat, naar han ’ki va full ell rai; men fyrr han slapp, maatte han lava Kummedante, at han skulde halde se kurr, naar han kom haim, aa stelle me Garde sino. Han fekk daa paa se hjaa Kummedante ai gamal Sylatermundering, aa daa han so ga se i Haimveg, trudde Folk, at han va ain haimatt forløva Jivøren daa, me’a han rampa upp igjøno Bygdadn. Daa han va komen so langt upp i Dalen som te Slabenki, som e ai Kvilingstelle i Fløbygden, sat de der ait Kortspelarlag aa voro drukkin me. Ain taa dessa, som va ai Kjempe, va stupen aa tok te aa finne aat hono Tollaiv aa kalla han ain Jivørenslankar, væl fyre di han gikk i Sylaterpløgg. Denna Kjempa sat daa ovapaa Borde attaat Veggi. Tollaiv gikk fram paa Golve aa bau hono ain Krokfing. Denne Jaalen hekta daa i me hono, aa me di sama drog Tollaiv me dai aine Hondenn baade Borde aa Kjempa attaat Veggi, helt hono der aa slait Langefingen hailtupp taa hono aa ut or Høndenn hass. Solaise va han daa rai’ug derifraa, me di han hadde so aatfare.
Se’a kom han inn paa ai a’n Kvilingstelle, som kallast Mortingsoddin, aa der sat de me ait Kortspelarlag, som voro fulle, aa spelte um Brennevin. Tollaiv gikk paa Golve aa skødde paa dette. Ain taa dai tok daa te aa fru han te aa seta se i Lagi aa spela me. Han trauta lengi imot; men teslutte føngo dai bidda han te seta se ne te spela. Men koss Spele snudde se, so rauk han Tollaiv aa han vart skuldig Skillinga. So toko dai te aamaga paa han, at han skulde ut me Pe’ing, men daa de galdt i Hølingi, hadde Tollaiv ingen Pe’ing. Dai toko daa te lava hono illt, aa ain Fant skipa se te aa vilde taka han. Tollaiv ga hono ain Skump, som gjorde hin umhuga te aa gaa viare paa, aa derette draiv han alle hine ut or Stugunn, so dai toko Laupe upp i noko Bergskortu tett ovafyre. Tollaiv drakk upp Brennevine, som sto att paa Borde, aa so skipa han se att paa Vegen nord te Ise paa Bromunn. Daa han va komen ait Stykki. sramette, skødde han se attende, og daa fekk han sjaa, at Fantadn desse soto upp i Fjellskorto aa kaga framat me Skallo aa spronte ette hono, likesom Gjaita naar dai era ulv-elte. Men dai torde ki la de knuste ti se.
Paa Tufto i Kvislenn budde daa Ola Halvbror hass, som han trudde hadde voldt hono Slaverie paa. Daa Tollaiv va komen so langt atte haimars som te Tusto, vilde han ly’e um hjaa hono Ola lite. Daa han naadde fram i Garden der, hadde han Ola nyle kjoyrt haim paa Nautetrokken, ain diger raa Furustokk. Denne tok daa Tollaiv aa raiste paa Endin aa sette han tett ataat Fjøsmøna aa so gikk han inn i Stugu te Bror sino aa Kjeringenn hass. Daa vorto dai rædde, daa dai saago, at den Agaloysa imot all Von va komen laus atte. Daa han va komen inn aa hadde siti ait Bil, tok han te aa bi grusele vanskipa taa se i Talunn, men Bror hass aa Kjeringi torde ki anna en aa fikle aa stelle gildt me hono me Mat aa Drikke aa høveke Ord aa i are Maata, te han blidka se atte noko. Daa han so hadde stelt aa tolmo’a se lite, tok Broren te aa svalle um, at han nyle hadde handla te se ain ovgild gul Hest, aa denna vilde han daa faa syne hono Tollaiv. Dai gingo difyr te Hest-Stalls aa skødde Hesten, aa dai leto væl um han, kor staut han va i alle Maata, Tollaiv me fyst-stundes, men sea tok han te aa dailde paa Hesten aa let um, at de nok inki va so mæt Gamp likevæl.
Daa han Ola hoyrde de, vilde han syne Bror sino de store Lasse, Hesten nyle hadde drigi haim, aa de va daa den Raafurustokken, som e nebnt ovafyr. Dai gingo ette di utatte or Stalle, fyr aa skø’a paa denna Stokken, men daa dai komo ut, va han kvorven burt or Garde. Ola vart taa di raine forgrunig, kor han va aavboren, aa derme sa’e han Tollaiv: „Kanski de va denna vesle Furupinnen, som e tok aa raiste upp attaat Fjøsmøna dino istad, daa e kom i Garden te de, Bror.“ Me desse skildest han daa ve Bror sin.
Paa ait Ting i Aal va Tollaiv i Lag me mange are Ovkjempu, aa daa vorto dai drukkin aa toko te aa espe se paa korare. I Stugunn, der dai voro, va de ain uvyrdele stor Kubbestol, som dai skoko me aa hovo paa, men ingin taa dai orka hevja han myki te Vers fraa Golve. Tollaiv kom daa fram aa ba hine, um dai vilde tukke paa se vesalt, so vil e, sa’e han, giva Stole dessa, de grepa dikka so te me, ai Nevaglekse bak i Karre. So graip han Stolen i ai Hønd aa kasta han han lukt i Møningsaasen paa Stugunn. Hine, som heldo Stuken i Lagi me hono, vorto reedde taa di gilde Grepe han gjorde, aa føngo slik ain Ovnøgg i se, at de bar te Dynns me dai, ikoll aa uppatt aa attelaups me haile Hørgenn. Tollaiv vart att aisemall innastokkis, denne Gongi me, so som han stødt va vane ve, naar han kom i Flengjand atte me ængor.
De yngste Villandslage, Halvbrøradn hass Tollaiv hadde drust i Ugynster me Skotto ell Mehuskaro i Kvislenn, aa dai govo paa slaast som alleglupast me korare, jamt naar dai komo ihop. Asle Mehus va daa komen i Uheppe aa sat hjaa Lesmanne. Asle va laagvaxen men ain nauferdig Kar. Ai Kjempe i Fossgarde hadde brukt Storkytu, um kor sterk han va, aa dette va kome atfyr han Tollaiv aa han vart grinin fyre desse Kytu; men, som de e sagt ovafyr, han torde inki slaast sjøl, ette han va komen haimatte. Han raiste daa te Lesmanne aa tok Asle Mehus me se or Arresten, aa so kjøyrde desse tvaa te dai Kjempunn som sagt e. Daa dai komo dit, va Fossgardkjempa ill aa storordig. Asle aa Kjempa komo daa snart i Baskarlag, aa Kjempa rauk fælt aa fekk Stryk, so ho vart liggjand att paa Golve. Dai fylgde Asle Mehus ut, men daa han kom i Tune fekk han Ølkvaisa, so ingin kunna styre han, aa de heltst me hono fire fem Kara fyr aa faa boygje han ne att i Kjoyresleen hass Tollaiv. Tollaiv høyrde Stuten, aa skyna, at han laut ut te aa stagge han Asle; men fyst hadde han Hug te aa vise, at han hadde Armestaal me sjøl. Han gikk burt aat Langborde, so naadde Veggjann’ imyljo i Stugunn, rak den aine Armen unde Midten paa Borde, hov de i Vere, aa tverslepte de attimot Bordstolo, so Stugu skolv. So fyst gikk han ut te Asle aa sa’e te hono: „No fær du stelle de lite, Mehuskatten! aa seta de ne i Sle’en, no faa me att te Vegars haimatte.
Ette dai Ti’enn daa Tollaiv hadde slutta me aa slaast sjøl, va han ai Gong i ait Lag, aa der kom Son hass Ola, som aitte ette hono Blank-Ola, i Flengjand me ai a’n sterk Kjempe. I desse Taki gikk de so imso, dai orka ’ki knuve korare. Gamle Tollaiv vart daa rai, gikk burt imyljo dai, aa tok me ai Hønd i kor aa slait dai ifraa korare. Sonen sin sette han paa Dydne me desse Ordo: „De e best du“ gaar haimatt te Mor dina aa grauta de væl; du ser ut te veta best skikka te de. Mea e va paa din Alder, let e me aldri piske.“ Den are sette han me hina Høndenn mot Veggi, so Blo’e skvatt or Kjast aa Nase, aa han saig ne i Benken blaik som Naae.
Tollaiv ba væl leva me Hytta. Ain Tenestgut hass Tollaiv, som han likte so gjølele, kom i Ugynster me ain Alkefant som kallast Hyttin. Dette hende i ai Brudaveitsle, aa Tollaiv vart tjonve fyre di. Han va daa slog aa tok te imse se aa slaa se full, aa derette ba han Tenestguten sin snøgge se haimatte ette Gampe aa Jagasle’a hass, for no vilde han snart haim, let han um. Guten gjorde som Husbonden ba han, aa kom att me Hest aa Grai’u, so snøggt han evlde.
Daa Tollaiv saag, at Gut aa Gamp voro attekomen, tok han te be’a væl fara me imse kor taa Folki aa stipa se te Dynns aa so at paa Tune. Der tok han ve Hest aa Tauma taa Gute aa sette se i Sle’en. So stødde han ikring se aa vart vare Hytta, aa derme sa’e han: „Aa kom no hit aat me, so sær e he’a væl fara me de me, du Hyttin!“ Hyttin va so faafaren, at han gikk te hono aa flidde hono Hønde si. Tollaiv rak Kjaiva si te Hytta, klembde aat Neva hass, aa svarpa i di sama te Gampe me Svipunn, so de barst or Garde i tanende Sprang. Hyttin har snart i Legu, so at han drogst ette Sle’a som ain Slo’kubbe, aa Snjøgauven rauk kringum dai, som ain Kvirvilvind hadde fare der. So gikk de lengsto ette Vegi, fyrr Hyttin fekk Hønde si laus atte.
Aabrigde myljo Blank Ola aa Tollaiv. Ain gamal Hestehandlar, som doydde fyr ain tjue Aar sea, rudde um, at han ai Gong, mea han va ung, kom paa Aurlandsvangen nordafjells. Der budde daa ai oldrug Kønu, som va svøllug me, aa ho rudde myki um, at ho minntest, at han Blank Ola for aa kjøpte Gampa der, daa ho va Umagi. Naar han kom nord um Vaaradn, pla han jabnan taka se ait Drykkjeras der paa Aurlandsvangi, aa daa vart han uppøst aa vanskipa attimyljo. Naar so barst te, sa’e Kønu, „so Gud hjelpe meg stok han seg ki daa, so at de snaudt torde ve’ Karmannskrypen haima paa halva Mili ikring Vangin her.“ Ho fortalde me, at han Tollaiv likesom Far sin for der nord aa handla um Vaaradn, aa daa drakk han paa Aurlandsvangi han me sume Løtu. De raakte daa stundo, at han me øste se upp aa vanskipa se, aa daa rudde han Stugu; „men han rudde daa ki haile Reppen, som Far hass gjorde, men berre rainska Huse fyr Fanta, som skriputt voro.“ „Aa inki kunne han no ha Raa’e te ve’, so byrg’e held’e han Tollaiv,“ sa’e ho, „for han saag ut som ain Gjæslegut imot hono Blank Ola, Far sino, aa de va inki litevætta te Aabrigde.“
Um Torkjell. Torkjell va den klokaste taa alle aatte Brøro. Han va Lesmann ne’a Skogen aa sunna Aasen, aa kunna so myki, at han førde Saki paa Tingi. Han va gild te byggje Hus, aa dai knota han sjøl fint ut, som enno syne se paa Tingstugunn paa Sundre, som e uppsett taa hono.
De e sagt um han at han inki kjempast ofto, kan hende fyre di, han vilde halde se paa Storvis. Men ve ait Ting paa Sundre ai Gong va de ain Æling, som vilde vera Ovkjempe aa som tok te aa alke aa tjaa me hono Torkjell. Han tok daa teslutte Vraiski te se aa tok atte me hono i Ordo fyst aa sa’e te hono: „Aa vilde e royve me so myki, so vonast e ait godt Barkahogg skulde gjera de;“ aa me di sama svarpa han te hono me Kvasskante paa Høndenn baint paa Barkakyla, so at Fanten fylgde Neva paa Galden aa laag aa ora. So sa’e Torkjell: No saag du de gikk som e sa’e de fyriaat. Den are hugast daa inki mair.
Um Svaidn. Svaidn va den sterkaste taa Brøro ette hono Tollaiv. Han va inki myki høg men svarvande væl vøksin, snjellføtt, væn i Andlete aa so sløngin, at han skulde orka sprungi i Spranghopp me jamte Føta full Hest me Toersa’l paa flate Fete aa fyruta aa snerte neaat.
Ola Tufto, Villandstuften, som han kallast, ba aigong han Svaidn Bror sin te se i Jolo som Gjest. Han fagna han daa væl fyst me Øl aa Brennevin, men daa Svaidn skulde aat Borde aa ha Mat, hadde Kjeringi aat Villandstufte lagt paa ain Tre-Borddisk de snaue taa Mula aat ain Uxe aa ain Brøhaug attve. Detta gjorde ho paa Aasvaimo aa i Lagi me Manne sino. Svaidn aat væl ’ki stort, men gat inki, fyrr de lai ut paa Kvelden aa Øle hadde sini aat hono, daa tok han te aa tjaa me Bror sino fyr den Jolefagningi, han fekk fram paa Borde fyr se um Dagen. Ola sette daa upp, aa let so, at Fagningi høvde ette Kare. Daa dai hadde alkast um dette ait lite Bil, graip Svaidn han Ola umkring Barkakyla. Tuften tok te aa ore, valt aat Golve aa skinrengde Augo bak over se, so de va ljøtt te sjaa, naar berre yve Kvite viste i Augo. Folki rende daa paa dai aa skilde dai aat. Daa Tuften va komen se att noko, flaug han burt paa Veggen aa tok ain Drakonpistol, som va ladd, aa vilde skjøte te Bror sino. Dai søngo daa skilt han de Pistolen, aa mea dette sto paa, nappast noko are me hono Svaidn i hina Ro’nn. Me desse skildest Brøradn aat, aa Svaidn forlet Verdskape taa Braiski te Bror sino, aa sette te Haimvegs me Hug aa Skrik.
Svaidn va gift ne i Satareppe aa sto se godt, men teslutte kom han i Uheppe. De va ain Sumar, at han aa ain taa Reppingo hass, som me vilde vera Kjempe, hadde drukki se ølsull, aa daa vorto dai Uvini. Svaidn vilde inki meta hin noko som Kar, han berre tok han aa la’e han viopen paa Golde. Hin som laag unde drog Kniven, aa Svaidn ottast han vilde stinge. Daa tok han baae Armadn paa hono, brette dai bakover paa flate Golve aa skilde han ve Kniven som han tok i si aigi Hønd. Han maintest daa hava skræmt han aa sa’e de: „Kaa skulde e no gjera ve de, naar e vilde meta de so myki,“ aa derme maata han Kniven paa Arme aat hono som unde laag. I di sama va de som den Bonde skulde sligi te Ølboga hass Svaidn: Kniven gikk baint i Livaare paa hino i Ølbogskriki, so han ihelblødde se. Svaidn vardt samstundes tikin aa førd te Sundre te Bror sino hono Torkjell, som daa va Lesmann. Der sat han ait hailt Aar, aa alle tryaa Domadn avsa’e han ve Live.
Maistermannen aa Knikten voro komne um Kvelden, som Svaidn skulde rettast um Morgonen. Daa Maistermannen kom kjoyrand sunnate, sa’e Lesmannen: „Sjaa de um Skallin sit bain, naar han kjoyre?“ Ja, svara Folki, „han sit bain, sjaa me.“ „Ja saa D– krype i me, ska ’ki Skallin sita paa Bror daa,“ sa’e han. Torkjell hadde nok ve sine Sløngi faatt Bror sin gjord ufre’ug i Sta’en fyri aa rettast. Han gikk aat Arresten te Bror sino aa sa’e: „No ska du faa leva, Bror!“ „No ha du vist vore ute aa kjoyrt att, Torkjell,“ sa’e Svaidn; „aldri bi e so raiug te Dau’a mair, som e no e. Han vart lausletin aa gikk rangla frelaus fyr Folki aat dai, som aavtikin va. Men han hækte se framaat her aa der te Ættingo sine te aa faa se Vevære aa budde stundo uppi Aaso paa Stølo som ain Ainbuar. Teslutte doydde han i ait Eldhus paa søre Mørk i Holssokne.
Um Knut Annfinnssæt. Imyljo dai aatte Guto paa søre Villand va de som fyrr e fortalt ain som aitte Knut. Han budde sea paa Anfinnssæt i Hove aa va ain ill Mann aa umgaa. Han kunna inki koma i noko Samvære, uta han maatte alke aa tjaa me hine fyr aa koma te aa slaast, aa Folk sea, at han va den allaaverste taa Brøro.
Annfinssæten, som han vart kalla, hadde aigong te go’o hjaa ai fatik Huskjering i Skardsætli’enn. Han kom daa dit aa sa’e, at han vilde hava Kjeringi te skjera den Dagen, men ho svara: „E kan ’ki koma fyrr imorgo um du so vil ta Live taa me.“ Han graip te henne aa drog ho ne aat Aa’nn, aa der batt han ho i Hesterova. So sette han se sjøl upp aa Hesten aa slo paa me ain dugele Lurk, so at Kjeringi stundo va paa Føto, aa stundo drog han ho ette Skalla, fyrdi Raipe va sett som Rennesnar over Halsen. Solaise drog han hona me se paa Aakren hjaa se sjøl. So lang Veg som de e or Skardsætli’enn aa haim i Hove, so kunna ain tenkje, at han maatte ha drepe ho, daa Rennesnare va um Halsen, men naar han hoyrde, at de va kome so vidt, at de berre høste i henne, so ottast han sjøl, at ho snart va kvitt, aa daa helt han atte aa let ho sleppe paa Føtadn.
Ai Gong hadde han vore i Skardsætli’enn ette ain fatik Husmann, som aitte Airik, aa som han hadde te go’o hjaa. Denne vilde han truge te aa koma te se aa lauve sama Dagen, men Mannen orsaka se me di, at han inki hadde Stundi te koma fyrr um Morgonen. Han graip han daa aa førde han me se ne aat Aa’nn, te han kom te Heste. No vart han me som Kjeringi sett i Hesterova, aa solaise vart han førd radt aat Larsgard. Daa han kom der me hono, att han Hesten uta Dydn me Manne i Rovunn, aa gikk inn sjøl. Mannen der, som aitte Ailiv aa va ain gohainkin Mann, tok vel imot Annfinnssæte, ba han sita paa Bordkrakki, aa gikk te Kjellars ette ai Ølskaal aa bau hono drikke. Annfinnssæten let um, at han inki fekk fordrygje se ve aa sita der aa drikke „for e har ain Grabukk ute i Hesterovunn,“ sa’e han, „aa han kunna slite se.“ Ailiv tvelte at de maatte vera noko i desse, aa gikk ut aa fann Husmannen bunden i Rova. Han tok upp Kniven, skar aav Bande aa let Stakkaren ta Foten te vare. Daa Ølbollin hadde vorte tom, vilde Annfinnssæten sjaa ut te Heste aa Bukki i Rovunn, aa han fann nok Hesten men Bukken va kvorven burt, so han tvelte, at Ailiv hadde gjort hono ai Praine. Daa han kom inn at, gikk Ailiv ne i Kjellaren ette ain Bolle te me Øl aat hono, aa daa han sende hono Ølbollin, sa’e han: „Dette ska du faa fyr Bukken din, som du hadde i Hesterovunn, aa vil du ha mair, naar du ha drukki, ska du faa taa desse,“ aa derme helt han fram Neven. Ailiv va ain stor sterk Kar, aa Annfinnssæten tok te aa ottast, at han kunna gripe te hono, aa vilde te aa orsaka se fyre di, han hadde fare so uvitugt aat me hino Manne. Ailiv let han vita, at dersom han inki ifraa den Ti’e vilde fara arelaine aat, so skulde dai no gjera de av der, aa daa han inki fekk noko Svar, graip han te hono, aa snudde upp ne paa hono so at Føtadn svara imot Møningsaasi aa Skallin imot Golve. Daa tok Anfinnssæten te aa be’a fyre se. Ailiv svara: „Ant-ell ska du idag gjera ait ølvorele Løve paa at du inki vil fara so fram mair, ell aa ska e lata de veta, at du inki vera nokon Kungi i Hove, men at ængon ska tora taka att me de;“ aa me di sama graip han te hono, aa sette han baint imot Paishellunn, so at Anfinnssæten trudde, at Ryggen va broten. Der laag han paa Golve, te Ailiv lyfte han upp, aa bar han ut aa sette han paa Hesten. Se’a fylgde Ailiv han te Annfinnssæt aa der skildest dai.
Paa Øvrestøle vesta Villand helt de te ai Kjering, som aitte Guri Narvesdøtte, aa hona vilde Annfinnssæten hava te aa skjera fyr se aigong han vai i Bait fyr Skurukjering. Han kom burt paa Stølen aa va ill, aa vilde truge ho te fylgje se. Ho tok daa te aa skjølve taa Ræddhug, aa sa’e, at ho inki va hono noko skuldig aa difyr inki vilde hefte se me aa fylgje. So fata han ho i Hædna aa’ drog ho ette Fletto ne aat Aa’nn; der batt han ait Raip umkring Live paa henne, aa festa de i Bukgjurdsle paa Heste. Han sette se uppaa me sin Svolk i Høndenn aa skrappa paa Hesten, som maatte va over den store Aane aa draga Kjeringi ette i Fosso; stundo va ho upp aa Vatne aa stundo ne i. Aane va over ain Maalsvegg brai, der han let ho dragast. Daa han kom upp te Villand, skreppte han taa se sjøl aa sa’e, at han hadde gjort ait Karsstykki aa drigi ain Timbrestokk over Aane. Elling Bror hass gikk ut, aa daa sto Hesten uta Dydn me Kjeringenn i Rovunn. Elling va aine likeso ill Mann i are Maata, men han kløkk taa dessa Syne. Me’a Annfinnssæten sat inne aa drakk Øl, skar Elling aav Taumadn, som ho va bunden me, aa tok hona inn aa lasta Bror fin fyr Aatferde hass. Knut tjaka paa me hono, aa Elling let daa um, at slikt Illmenne, som han va, vist maatte faa ain Udaue. Knut svara, at de fekk gaa som de vilde; aa me di skildest dai. Trast ette va han Elling nord i Nedstegard aa møtte der Annfinnssæte, som han helsa vinle te, men hin sette ait skrukkutt Enne. Daa Elling spurde, um han hadde noko imot hono, svara han: „Nai inki viare, men um ait Bil sku me talast ve.“ I Megarde budde den Ti ai gamal Kjering som aitte Gunhild, Korkjering i Hallstaingard hjaa hono Embrik, aa dit komo ain Lurdagskveld Elling aa Knut aa sette se paa Paiskrakken aa samtalast; dai totte uvandt me henne gamle Gunhild. Ait lite Bil ette hoyrde noko Umaga som sto’o uti Dydne, at han Elling sa’e: Du vil væl inki drepa me, Bror? aa at Annfinnssæten svara: Du burde ha de, men e har ki Hjarte te. Trast ette vart de slik Stuk inne, at dai tvelte, den aine drap den are taa Karo, aa ho Gunhild kom daa ut aa ba Folk koma inn, „for desse Jaaladn hadde daa vore ihop mange Gøngu.“ Brøradn sloost, te dai vorto vel troytt, aa sea raiste dai haimatt kor te se, aa vorto liggjand halvdau i flaire Daga; slikt hadde dai skrappa paa korare. Elling hadde faatt flaire Knivstyngi, so at dai maatte bera han i ain Karm sø att te Villand. Dai, som boro, bo’o han so vænt, um dai føngo Løv te aa sjaa Saare, Styngidn aa Slagi, men han svara: De e tidsnok aa sjaa dai, naar de svaipe me. Men han levde mange Aar derette aa ette at Annfinnssæten va dau.
Anfinnssæten fekk ain laak Avfardag. Ain Haust hadde han aa noko are Handelskara raist te Kongsberg me Fe aa Hesta, aa daa dai hadde ytt de dai hadde, laga dai se te paa Haimvegen. Sama Dagen som dai toko ut, vart Annfinnsseten sjuk, men hine toko han daa me se aa komo me hono radt aat Sigdal. Dit komo dai ain Kveld te ain Gard som aite Grasvik. Dette va sainhoystes, aa Folki der paa Garde kvokko, daa dai saago, at de kom so mange Hallinga, aa inki hadde dai nokonstane te leggje dai. Dai maatte daa lata te sjølve Setustugo so myki, at dai som komo, kunna faa vera unde Tak. Desse føngo daa finne se i aa liggje i Benkjo aa paa Krakko. Annfinnssæten tok te aa bi klenar aa klenar; hine raadde han te aa leggje se i Benken imyljo Paise aa Sængenn, aa da han inki hadde noko unde Huvu’e, tok ain taa Kamerato ai Skreppe aa la’e unde Huvu. No soto hine aa svalla, men daa dai minst tenkte paa slikt, vorto dai vare, at han vart gripin likesom av ai usynle Aand aa førd paa Eldsmæle, so at han snudde me Ryggi paa dai kvite Troyunn sina midt inni djupaste Paisen; der brann de so, at Elden gikk rundt umkring han. Dai sata han daa att aa la’e han ne att i Benken aa sa’e de: „Me maine du gjere de galen, naar du vil daa rett brenne de upp.“ Han svara inki, aa de saag ut te han fekk dorme. Mea dai soto aa tenkte, at han snart maatte vera saala, viste dai ki Orde taa, fyrr han are Gongi vart sett innatt i Elden. Ain taa Kamerato fata han att taa Elde, aa drog han burt i Benken aa sa’e:“ „Tek du de so te, so vilja me alle raise, aa so ska du faa liggje att som ait Krytyr ette uss.“ Knut svara: „Kvifyr tok du me atte taa Verma, e ska so brenne kor so va, aa de e de sama naar de tek te.“ Denne Kameraten sat ne me Benki aa mainhelt hono, so lengi te han saalast. Derette toko dai han aa boro han ne paa Laavin aa la’e han der vi’open paa ain Krakk i alle Pløggo. Taa desse hadde dai faatt slik Nøgg i se, at dai inki voro go te leggje se te sova. Me’a dai daa soto aa svalla, kom de inn ain Fatikmann aa ba ette Hus, men Kjeringi sa’e: „E har nok me desse, som era, dai taka burt baade Benki aa Krakka i Huse.“ Fatikmannen sa’e, at det va væl, naar han berre fekk vera unde Tak, aa ba um Lov te aa gaa ne paa Laavin aa liggje der. „De kan du gjedne saa,“ svara Kjeringi, „men de staar ait Lik paa Laavegolve, aa daa vil du vist inki liggje der.“ „Like gjere daa ’ki me noko“ mainte Mannen. „Ja naar du vil de,“ svara Kjeringi, „so finn du lite For i ai taa Røno paa Laava, som du kan leggje de i.“ Me di gikk Mannen paa Laavin. Han fann Fore i ai Ron, la’e se der aa va gla ve aa vera komen unde Tak. Daa han hadde liggi ait Bil, tok de te aa ljøsne paa Laava, so han kunna godt rekna kor Tro’skia i Taki; detta kom han te aa undrast paa aa ottast, um de inki skulde koma noko verre. Me’a han laag aa saag paa Ljøskin, syntest de koma inn ait Liknils taa ain Mann igjono Dydne aa denne drog se burtaat Krakki, der Like laag. So graip han de i Hædna aa rykkte de paa Golve, aa der toko dai te aa hædnedragast. Snart va Like paa Knjøno aa snart hitt Liknilse, aa solaise gingo dai fram aa attende over Golve. Mannen vilde gjedne hava sloppe ut, men han kunna inki; naar han prøvde paa ai Le aat Laaveveggi, so møtte hine som hædnedrogust, aa prøvde han paa ai a’n Le, so voro dai der me. Men daa de saag ut te, at baae voro utarme, drogo dai se burt aat Krakki, aa den Ljøte, som Mannen hughailt mainte de va, hjølpte Like te aa koma upp att paa Krakken. Like snudde se daa solaise, at de hengde Rauve inn paa Krakkskanten men kunna ’ki mair; so vart de vi’are hjølpt taa hino, aa han saag skile, at den Ljøte tok de aa bainka de te, som de fyrr hadde liggi baade me Henda aa Føta. Daa fyst slapp Mannen ut taa Laava aa kom inn i Stugu. Folki toko daa te aa undrast aa tenkte, muntru han ha set noko; ette di som hadde hendt der um Kvelden, tvelte dai fyre, at den Bonde hadde tiki Lekome, so som dai vist trudde, at han hadde tiki Sjæle. Dai spurde Mannen, kaa som va ti’s me hono, me di han kom innatt midt paa Nottenn. Han saag vanskipa ut aa kunna naule svara, taa di han va so gryskile uppskræmd. Daa han hadde stelt se, sa’e han dai taa alt, som va tegingi. – Hallingadn viste daa ’ki anna te gjera ell aa faa Annfinnssæten negraven, aa de gjorde dai um Morgonen. Daa dai komo aat Kyrkjegarde me Liki, gingo dai te Preste, aa spurde, um han vilde kaste Jord paa han, men Presten naikka de. Dai føngo daa uppkasta Greft, aa sette Like ne i aa jarda de sjølve der.
De fyste dette vart spurt haime høvde solaise, at ai gamal maalug Kjering kom inn i ain Plass, aa der raaka ho paa ho Aagaat Annsinnssæt Kjeringi hass Knut. Aagaat aa Kjeringi i Huse vorto usamd, aa Aagaat tok te aa lava illt aa let um, at han Knut skulde graie dai, naar han kom haim. Den gamle Kjeringi, som fyst kom inn, sat der aa togg paa si Tobaktugge, aa ho vart rai paa Aagaat fyr detta aa sa’e: „Du tar ’ki sita her aa lava so illt du Aagaat; nyst ain Dagen tok den Ljøte han Knut ut paa Grasvik i Sigdal“. Aagaat fekk hugillt ve dette, men endaa vilde ho inki tru, at de va sannt, at han hadde doytt, men ho gikk aa lydde aa spurde te Handelskaradn komo; daa fekk ho vita de fyr Ølvøru, aa umframt de, at dai hughailt trudde, at den Ljøte hadde tiki han me Bain aa Bunu.
Um ai Gjente taa Villando. De va ai Gjente taa Villandsættenn, som va væn, stor aa ferdig som den nettaste Kar aa sterk som Kjempe. De hende se so, at noko Guta hadde kytt taa dai nære Kjennskape, som dai hadde me dai væne Villandsgjentunn. Detta va kome atfyr ho, aa ho vart tjonve, men va loyn aa ful aa gat inki, fyrr ho syntest, de høvde fyr henne te aa faa hebne se me ængon Prainu. De laga se daa so, at de va ait Stim um Sumaren paa ain taa Granngørdo ve Villand, aa der voro desse Gutadn, som hadde skrytt, som sagt e. Ho va i desse Stime ho aa ai Gjente, Systkinbaadne henna, aa dai samlaga se, at dai skulde raise fyriaat or Stime aa leggje se i Veg fyr Guto me kor sitt Lave’kubbe-Fangan paa Armo. Dette gjorde dai, aa Gutadn komo farand fram um der, som Gjentudn laago aa loynde se. No flugo Gjentudn ende upp aa te sløngje Kubbe ette Kubbe paa Gutadn, so de skrunde i Skrulle dairre. Aa so sa’e Villandsgjenta: „No sku de faa taa Kubbo vaare Kara!“ Solaise ga ho dai Skjuss radt aat Granngørdo i fult tanende Sprang, Gutadn fyri aa Gjentudn ette.
Denne Villandsgjenta vart sainare Kjering, aa daa hende de aigong, at ho sat paa ain Støl, som ligg upp aa Brøte ovafyr Ustedale aa aite Hafsdalen. De høve so te, at Fegjengudn gaa ut paa Brøte upp ivi Tufto i Ustedale. Buskapen aat desse Kjeringenn hadde daa kome for langt ne i Slaattebakkadn uviljugt taa Gjæslegute. Han va Son aat Kjeringenn, va liten, aa torde ki ette dai aa hente dai atte, fyrdi dai voro komne altfyr langt ne’i Slaatten, aa taa di Aignaren va ai Kjempe aa illskjen taa se. Denne Kjempa paa Tufto va daa so uvyrden, at han tok haile Buskapen aat Kjeringenn desse aa draiv han like or Haimbrøte aa radt vest i Tufteli’e over Tuftebrune. Der let han Buskapen gaa aa hutre se sjøl. Vesleguten la’e att paa Stølen te Mor sina me Graat, aa sa’e, at han Asle hadde tiki Bølingen fraa hono aa drivi han burt i Vestli’e. Mor hass svara: „Aa graat inki vesle Tollaiv, du kan væl trena te, aa ho Mor di e væl so rødig, at ho henta atte Bølingen sin. E du go fyr sala upp Blakken, so fær e ri’e avsta, aa me’a fær e snugge me hellest te.“ Daa de va gjort, for ho i Vegen paa sin Skrevsal. Daa ho kom ne paa Aalmannvegen, ga ho Heste taa Paaki so han gikk i fullt Firsprang, aa so straik ho som den greskaste Kar, me’a ho rai fram um Stugu paa Tufto. Men Mannen kom inki ’ut. Ho for daa over Tuftebrune burt i Tufteli’e ette Buskape sino, aa fekk snudt han aa drivi han attende sama Vegen, som han va komen, men no gikk de tvert over Jorde paa Tufto, aa der ga ho Krytyre Stundi te baite se væl. So rai ho fram aat Stuguglase, staig taa Heste, aa størte Baisle paa Salbrugdnnn aa mana Mannen ut. Han hugast inki aa koma. Daa tok Kjeringi te aa gjera Rundkast so høgt aa stødt som den beste Kar, aa mana endaa Mannen ut te se fyr Umakin sin me Bølingen henna. Han eva se væl men torde ’ki hækje se ut te henne. „Daa eg saag,“ hadde han se’a sagt, „at ho gjorde Hadlingkast som den beste Kar, aa ho hadde Tjukkleggir som ein vælvaxin Mann, so hugast inki eg ut; eg ottast fyre eit Steinkast i Hove, naar eg hadde luta meg ut igjøno Dydne.“ – Me’a ho gjorde Rundkaste, slo ho Hendadn Um Stakkadn sine, so inki ufolkele viste se. – Daa ho naadde paa Stølen me Buskape sino attende, sa’e ho te Grannkjeringenn sina: „No æ e daa komen att me Kydno mine, Gro, aa e saag inki noko te hono Asle lell; han helt se innastokkis daa ho Aase kom. Aa inki trur e Kydn li’o Nau helde; de gikk inki so fort uppover Jordo, som han hadde maint. Han vesle Tollaiv kunne væl togne aa trutne, so han kunne jabna paa Saki sainare; me Kvendfolk kunna inki taka uss te noko slikt, som du vait, Gro.“ – Men me desse vart de haile utjabna paa baa’a Le’o, so de inki vart noko Søkjemaal sea.
Ai taa Grannkøno henna paa Støle va so openskaa taa se, at ho hadde sagt uti Være ve Folk, „de va te Hoves aat henne Aase, at ho fekk bry se lite ette Bølingi sino; ho e stri te vilja vidke se ut i Baito.“ Dette va kome attfyr ho Aase, aa ho hadde endaa ’ki kome rettigt te blidke se taa Laupe, ho fekk ette Bølingi sino. Ho tok daa te vraiskast paa nyo aa gikk aat Bu’enn te Kjeringenn desse. Ho graip ho aa kruste ho unde se paa Bu’atufte, aa tok so Vaktekrakken aa ga henne ain Svarp paa den aine Mjærme, so ho fekk Mjærmhelte taa di, alt de ho levde se’a. De va ingin Augevitne paa dette, anna ell ho Gro saag ho Aase koma attende ovate Volle aa ifraa Bu’enn i tanende Sprang, aa daa ho kom innat ain Staingard, hyfste ho berre upp Stakken litevætta fraa Foto sine aa slette se over Garden so lett som ai Gjait. Garden va tvær Alni høg.
Um Mette-Elling. I Ufre’enn me Sverike 1788 va de tryaa Syni aat dai gamle Villando me, som aitte Elling alle. Elling Ellingsson va den støste aa sterkaste. Mor hass va ait Nordmannkvendfolk som aitte Mette, aa difyr vart han kalla Mette-Elling. Fyrr han vart skrivin, møtte han ain høg Ofser i Gølsvikbrekkunn, som aitte Lossius. Lossius ropte han Elling or Vegi. Elling hadde tvaa Gampa me tunge Løss aa kunna ki koma or Vegi. Lossius slo te hono, aa Elling sa’e daa: „slær du mair, so slær e atte.“ Lossius slo te hono atte, aa so svarpa Elling te Lossius, so at han stupte ne me Sle’a. Daa Elling se’a vart skrivin, maatte han springe Spaisrote paa Tannbergmoe, fyrdi han slo Lossius. Der va de daa kome myki Kvendfolk aa væne me fyr aa sjaa. Daa han Elling hadde gingi gjøno Sylateradn tolvte aa sidste Gongi, snudde han se imot Kvendfolko aa sa’e: „Aa kanski e lyt gaa igjono Herkehorgi ai Vende te, so dai faa sjaa de alle dessa væne Fyrkjudn, som era her idag.“ So gjorde han nokle Rundkast imot dai, fyr aa vise at han inki matte Slagi. – Ho Mette Mor hass va me paa Tannbergmoe aa kjøpte ai Tunne Brennevin aa skjenkte Sylatero, at dai skulde live paa Slagi paa han Elling.
Elling aa Systkinbaadne hass, som kallast Kari-Elling, foro me noko Handelsgrai’e i Vestbygdo her burtafyr Hallingdal. Me’a dai vanka hit aa dit i Gørdo der, komo dai inn paa ai Stelle, aa der føngo dai Lov taa Kjeringenn aa taka ne ai Panne te aa staikje se Kjøt, som dai hadde me te Niste i Skreppunn sina. Daa dette va gjort, sette dai se te eta baae desse Karadn. Mannen, som fyrr hadde vore burte, kom daa haimatte aa va noko gryten aa illskjen i Huse ve Ly’en sin, aa snevsin ve desse Karadn me, fyr di dai soto attfyr hono i Huse. Mette Elling, som va braa’ast, trotta inki dette, daa han syntest, at han inki fortrøngde hono; flaug so upp aa graip ain Stain i Paisgruvunn, aa slarka te Manne paa Kjakin, so Kjøte svadde paa Kinnbaine aa Kjakin hekk ne paa Bringa. Daa vorto dai forfæld aa Kari-Elling sa’e te hino: „Du e daa stødt ain Tremens Gap, som ska fara so bainkjoyrt fram jamt.“ Derme toko dai te Laups paa Skogen aa torde inki hækje se frama paa Vegen paa haile tvau Døgre, daa fyst eva dai se te raise Vegalai’e si att, aa dai hoyrde aldri mair giti koss de gikk me Manne.
Um Sterke Jo aa Kari-Elling. De va ain Vaar han Kari Elling aa Systkinbaadne hass han Ola Ellingsson nørdre Villand raiste nord um Fjelle aa inn me Sjøpollo der fyr aa handle Fena’. Ain Dag me’a dai raiste ette Vegaslæpunn der, foro dai fram um ain Dungi Arbaisfolk, som hadde Hesta aa kjøyrde me. Ain taa Arbaiaro va stoyreful taa se, aa me’a han snudde Hesten hadde han se aat’aa slongde Sle’amai’en inn paa Okla hass Ola Villand, so de gjorde illt. Han vart brennesinna radt aa flarpa te Fante aggarhendes, so han valt vi’open aat Bakka aa laag aa gidda i Uvit. Me di raiste Karadn like radt, aa ingin taa Arbaishorgenn desse letst noko gaa. Handelskaradn raiste fram paa ait Bøle aa kvilte der. Daa dai hadde støgga ait lite Bil, hoyrde dai Svaal uti Garde aa Spursmaal ette, um de va nokon Fremmandkara der. Dai føngo daa Nysn um de, at dai voro der, aa desse Karadn, som hugsa kaa dai hadde gjort, bo’o Mannen um aa faa smyte se ut i ain Kleve. Dette føngo dai, men Mannhorgi drog se ette, fyst inn i Stugu aa so ut i Kleven, aa dai hadde i Fyrienda ai ovsterk Kjempe, som kallast Sterke-Jo. Han gauv radt i Hædna paa Elling Villand, aa dai te stuke Huse rundt ette Hædno. Hin Mugin sto aa gapte paa dai. Me’a fekk han Ola Villand smyte se paa Dydn me Skreppunn sina i Høndenn te Laups paa Skogen, aa der kurra han se fyr aa bi’e paa han Elling. Men Elling tenkte de, at Sterke Jo hadde bussegingi se. Han va aat aa vilde mainhalde hono Elling, men so fekk han vaikje paa Take hass Jo lite, aa ve di fekk han Le’arum aa graip so te hono, aa sleppte inki Tak, fyrr Jo va komen aat Golve. Hin Mugin va raist fyrr taa Ræddhugi taa desse store Kjempo som brutost som Trøll. Elling traiv Skreppa si aa te Bains ette Systkinbaadne sino te Skogs han me. Me desse sloppo dai unda baa’e tvaa.
|
Denne teksten er offentlig eiendom fordi forfatteren døde for over 70 år siden. |