Um Trøll
Rø’atrølle. I dai gamle Nyestugunn paa Rø’o va de jabnan so, at Folke paa Garde aa are me vorto illekomen fyr noko Skrømt um Nætadn. De tok te, trast Folke la’e se, me aa kneste aa knaka i alle Røno aa sufse paa Golve aa skipa me Bord aa Benki. Naar de daa de hadde gjort, va de snart i Sængenn aa fergde se nepaa Folk, aa kvævde dai mest ihel.
Ain Timbremann vart oville ute ai Gong, aa de va ain Vaar fyr noko lengi se’a. Den Mannen va daa paa Rø’o aa helt paa timbra, aa han skulde liggje i desse Stugunn um Nætadn. De hende hono daa ain Kveld, ette han va lagd, aa han laag de Dormen, at han vart hoyrd, at de kom slik ain Ovsmell paa yttre Hurde, so han alder kunne tru anna ho flaug i Stykkju. Han kvakk no gryskile taa dessa Dunki, so han vart verand andvakin taa di. Han nam daa ingin Ting paa nokstund Bil; men best som de va, skrall de i yttre Roskaape atte aa so i Stuguskaape; aa de kunna daa endaa vera, men me di sama fekk han sjaa, at haile de lange Stuguborde, som naadde Veggjann’ imyljo, sto paa Enda, aa svarpast atte aat Bordstolo. Kjeringi paa Garde hadde endaa sett ut haile Borde me Mjølkekollbyttu me Mjølk i, aa han tenkte daa ve se „aa nai all Mjølki aat Kønunn“. Han flaug no ende upp or Sængenn, traiv Broki i Neven, aa fram paa Golve aa burtaat Borde, aa daa synte de ’ki ai Augnegrand paa Mjølkesetna’e. Derette pjakka han se ut aa paa timbra aa te arbaie, endaa Sole inki va sprotten i nokon Tinde. Mannen leve enno aa fortel dette graidt nok.
Ryggjatrølle. I Fyriti’o skulde de vore ait Trøll paa Garde Rygg i Kvislenn. De Trølle skulde vore te myki Plagu aa Uhugna fyr Folki der, som de viste,se aa gjorde sine Prainu attimyljo. Dette Trølle viste se stundo me paa Hallstaingard i Ustedale, taa di de va Frændskap me Folki paa Rygg aa i Hallstaingard. De skulde vore tekome ve di, at ai Kjering, som nyle hadde liggi i Barsæng, va so uheppen, at ho sette burt Enden taa Navletaagenn aat Baadne sino, aa ho saag aigong se’a i Raivakluto sine ait lite Trøll, som va som ai Humle me ain Lintraa knytt umkring se, aa detta flaug upp or Raivatarvendo. Taa di vart de Trølle, rø’a Folk um. Men daa de hadde vorte stort, synte de se som ai stor gamal Gjente me Rukkestakk aa me neknytte Huvuklutenda, aa attimyljo sogo dai,’ki anna ell berre Huvuklutendadn sløngo i Veraattunn imot Himelsyne. Ho va ain stor Grysk fyr dai, som budde paa desse Gørdo. Um Nætadn kom ho te Folki, som logo myki i Fjøse den Ti’e, aa velte se ne paa dai, so dai voro ve aa vilde kvobne taa henne. De hende se ai Gong paa Rygg, at ain som aitte Kitill vilde upp um Notte i Fjøse aa kaste Vatne; daa fekk han sjaa ait ovstort grønt Auga glodde baint paa se. Han sette daa te aa sputta ai Tobakklyse baint i de store Auga. Me di sama han hadde gjort de, vart han gripin taa Trølle aa vart staa’and som han vore tela ai lang Ævu, tess han vart go te le’a so myki paa se, at han fekk spenne Lysehella ne taa Fjøshjalle aa paa Golve, so de berre dunde, daa slepte de hono radt, so han vart kvitt di daa. – I Jolehelgenn aigong va de tvaa Kjempu, ain aitte Møkjall Tambur aa den are Tostainknut, som raiste ainsto te Hallstaingard fyr aa vilja sjaa aa royne ette um detta Trølle. Dai komo daa dit ain Kveld, aa me di sama dai rokko fram i Garden, føngo dai sjaa, at de sto ait stort Kvendfolkliknils attaat Laaveveggi. Dai toko no te samraa se, kaa dai skulde gjera ve ho, aa dai vorto daa samd um de, aa taka ho me Kubbekast, aa me di toko dai te. Men koss dai kasta, so gingo Kubbadn avsi’s paa ai a’n Le, en der som Trølle synte se, aa so komo same Kubbadn attende aa baint paa dai, so de svarpa i Skrulle dairre. Ro toko dai Laupe paa Haimvegen atte, aa Kubbadn ette so de sau i Vere. Aa solaise ga de paa, te dai komo radt paa Timbrehaugadn, aa dit e ain Fjordungsveg or Hallstaingard. Daa hadde dai Karadn faatt roynt Hallstaingardtrølle, som de kallast daa, naar de va der aa gjorde Prainu.
Men so vorto no Folke so laidt taa alle Plagu dai hadde taa di Trølle, at dai toko te aa grune paa, koss dai skulde faa tyne de aav ængorlaise. De hende daa ai Gong paa Rygg, at Folke der hadde klaare Vetsmuni paa, at Trølle va inne i Setustugunn, taa di at Stuguhurde sprang upp taa se sjøl, aa dai sogo ’ki noko koma inn. Derme forsto’o dai, at Trølle daa kom inn aa inki synte se. Alle Karmennadn i Huse, voro gripo daa sine Verju, de va no Byrsu aa Kaara, aa toko te skjøte aa stinge inn unde Benkidn, aa allestane. Daa tok de te kvine aa nistre fyri Kaareoddo dairre, aa teslutte flaug Stuguhurde paa viandes Vegg atte. Dai oygde ingin Liku te noko dai vaksne, men ain liten Gut sa’e de: „no raiste han Vækter ut.“ Dai hadde ain Hund, som aitte Vækter, daa der paa Garde. Hunden va, me’a dette sto paa, inki inne, men Trølle synte se væl fyr Baadne i ait slikt Liknils.
Dette va siste Gongi dai vore ute fyr di Trølle. De fekk væl Ska’e den Kvelden dai stuka so ette di, for noko Viku etteaat laag de daudt ait slikt forundele Trøll paa Fjøsgolve der. De skulde set ud som ain Følbelg me Fugleskalle paa, Aa se’a ha de held ’ki vore korki set ell hoyrt noko mair te di.
|
Denne teksten er offentlig eiendom fordi forfatteren døde for over 70 år siden. |