Side:Biskop Jens Nilssøns visitatsbøger.djvu/126

Fra Wikikilden
Denne siden er korrekturlest
CXXVI

earundem ecclesias primarias, trykt nedenfor, s. 21–64, og delvis hos N. Nicolaysen, Norske magasin, II, s. 136–164;smlgn. Nyerup, anf. st., s. 54–60. Denne fortegnelse over biskopens visitatsreiser stanser med den 3die September 1597; ifølge overskriften er ogsaa den indført i bogen 1598, og da i begyndelsen efter en ældre fortegnelse, som kun omfattede de 3 aar 1574–1577.

7. Tabula calendarii recens castigati et emendati, verum locum solis et ejusdem præcipuorumque syderum immobilium primi mobilis ortum et occasum nec non qvantitatem dierum ac noctium in singulos dies cujuslibet mensis, per totius anni circuitum unâ cum festis fixis perpetuò ac immutabiliter ferè exhibens: Ad eleuationem poli Borealis 60 graduum, qvæ Aslojæ est, contexta et accommodata: Autore IOHANNE NICOLAI Asloensis et Hammarensis diœcesium superintendente. Umiddelbart efter denne overskrift har Jens Nilssøn selv tilføiet: „Hîc ita sunt diebus appositj gradus signorum anno 1576. vt in Ephemeridibus habentur; ita vt primo diej Januarij respondeat 20. 49 m., vltimo vero diej nempe 31. Decembris 20. 35 m. Sic etiam anno 1588“. Derpaa kommer en kalender, med søndagsbogstaver, gyldental, festdage, samt tiderne for solens op– og nedgang. Efter kalenderen følger en ganske kort notits: „De nova lvna et plenilvnio. Aureus numerus in hoc calendario positus diem mensis cujuslibet indicat et horam medii nouilunii supputatione astronomica, plenilunium facilé invenitur inde numerando 14. vel 15. dies“. Saa fortsættes med tabeller over fixstjernernes op– og nedgang, først beregnet til Oslos og siden til Hamars polhøide: „Hæc ex tabulis Bergensibus folio 224 transscripta 1598“. Umiddelbart derefter kommer følgende bemærkning: „De recta fixarum asscensione vide tabulas Bergenses Stadij pag. 190. et tabulam ascensionum rectarum quære inter tabulas resolutas Regiomontanj pag. 48. Qui tabulam condere vult stellarum fixarum cum ortu occasu ac coelj mediatione ad quamcumque eleuationem, consulat problema 57 tabularum primi mobilis: vel 13 tabularum divertionum doniss. mathematici Iohannis Regiomontanj. Tabulam reducendi ortum et occasum ☀ item quantitatem diej ac noctis ad diuersas polj altitudines vide in Ephem: Leouitij“. Videre følger „TABVLA loca longitudinis et latitudinis item ortus et occasus cælique mediationes stellarum fixarum maxime insignium exhibens ab ao 1556 ad annum Dominj labentem 1587. vtcumque constituta et rectificata ad lat. 599. long: 27. 30“. Efter denne staar: „Loca ortus et occasus