Hopp til innhold

Han Sante-Ola og han Daalaa-Gullbran

Fra Wikikilden
Han Sante-Ola og han Daalaa-Gullbran[1].

Den Gongen han Sante-Ola kristna Folke i Gullbransdale, gjorde han Bo firi se fraa Lom, at Vag-Verinn og Heidølinn skulde møte og halde Ting me ’om. Alle møtte og Tinge sto ut-paa Tingsva-Bergje ut-ve søre Enda paa Vaagaa-Vatne. Dette Berge er flatt ogo-paa, men paa søre Lei’e er de eit høgt Stup og bratt som ein Husvegg. Da han Sante-Ola kom me Mannskape sine og Tinge vart sett, ha han Ola 3 Menn naar Vag-Verin ha 1 og saa fekk døm Vale, antell døm vilde taakaa ve den kristne True og byggje ei Kjørkje, hell døm vilde bli endstøytte ut-ivi Tingsva-Berge. Summe beit imot, og meinte, han Ola ha ikje naagaa me[2] aa tvinge paa døm ei annor Tru og døm vart ytte ut-ivi Stupe saa de sto ette. Men di meste saag, de va Oraa’ aa setja se upp og difor tok døm ve Kristendommen for-ende[3], gjekk inn paa aa byggje Kjørkje og let han Ola faa me se nogre ’taa di beste Syn’om sine te ei Visse for Av-Talun millom døm.

Fraa Tingje paa Vaagaa foor han Sante-Ola sø-over Vaagaa-Ruste aat Sell. Da han kom aat Bræe møtte Son hans Daalaa-Gullbran paa Hondorp me stor Folkemagt og vilde helde Slag og sta’ne Ferde hans Sante-Ola sø-igjønom Dal’n. Men de gjekk reint paa Laak-Si’a for døm og Endin vart den saamaa, som i Lom og Vaagaa: han Daalaa-Gullbran og Frøningann lout gjeva upp den gamle True og taakaa ve den nye. Men no ha han Gullbran vore ein saa stor og magtog Mann i Gullbransdale te denne Ti’, at han Ola tykte, han lout gjeva ’om naagaa Styre som førr og difor fekk han Lovna paa, at han skulde faa raa’ og styre saa vidt umkring se, som han vann aa ri’e me saamaa Heste paa einn Dag. Otta og Laagen skulde vera Skjifte paa ei Lei’ og Dovrfjelle paa ei og me di galdt de for ’om Gullbran aa faa gjort saa stor Svarv, som mog’le. Men de va eit von-skjøytt[4] Arbei for ’om: gjorde han Ringen for-stor, saa kunde Hesten bli sprengd førr han naadde Dovrfjelle og skulde han ikje gjera Ringen vi’ar, hell han va sikker um, at Hesten hans orka, va de Von te, han fekk i minste Lage onde Velde sitt. Saa rei’ han ut fraa Hondorp og tok te-fjells da ha kom eit Stykkjy ut-i Dal’n, rei’ og rei’ skarpast, han tordes, og ha ikje ei Stonn te misse. Men da han kom nord-paa Dovrfjelle, stupte Hesten dou onde ’om; enda va han Gullbran saa foos ette større Vidd aa raa forr, at han faataa Hesten i Mone og drog han etter Fjelle eit langt Stykkjy. De er Summe som ha sagt, at han Daalaa-Gullbran for de fyste etla se te, aa møte ’om Sante-Ola paa Vaagaa; men saa tykte han, at Mannskape hans va forrlite og difor snudde han, da han kom uppi Sjaardal’n eit Stykkjy. Han ha me ein Kløv-Øyk som bar tvo store Kopar-Kjele me Pening og da døm va tonge aa føre me ette di olenndte Vegjom, grov han døm ne i tvo gamle Gravhouge paa Austrems-Løkje. De va nok Meiningje aa hente døm att, naar de vart Fre’ att i Dale, men han gløymde ’taa døm. Gravhougann’ ligg der enno og mange ha grave og leita ette Pening-Kjelom hans Daalaa-Gullbran, men enno ha Ingen vore go-te funne døm.

  1. Daalaa-Gullbran: saales va Namne stødt ut-taalaa fraa gomol Ti’.
  2. ha naagaa me: ha Rett te.
  3. for-ende: mann-jemnt, alle, ette ein-a’an.
  4. von-skjøytt, utt. vonskjøtt: vandskele, ovisst; som kan ende baade væl og ille, „uberegneligt“.