Side:Om Peder Claussøn Friis og hans Skrifter.djvu/80

Fra Wikikilden
Denne siden er korrekturlest

Apr. 1633 gjentager han Opfordringen[1]. Men Biskopen har ikke kunnet eller ikke villet skaffe Bogen; ialfald har ikke Worm faaet fat i den førend omtr. 1650, maaske samtidig med, at han fik Hr. Peders Samling af Rettebøder. Den citeres nemlig kun i Skrifter fra hans sidste Aar, i Historia animalia quod in Norvegia quandoque e nubibus decidit etc. (Kbh. 1653)[2] og i Musæum Wormianum (Kbh. 1655), der først udkom efter Worms Død, men er skrevet af ham i hans sidste Aar. Af Citaterne[3] sees, at Haandskriftet var fragmentarisk, men de stemmer idethele vel med det nyfundne Haandskrift; dog har det desuden havt et Afsnit om „Rensdyr“, som ogsaa citeres i Beskrivelsen (S. 428)[4]. Ole Worms Søn Villum Worm gav

  1. Mitto Historiæ Norvagicæ exemplum mea qualicunque cura in lucem editæ, quam excipiet, si votis DEus aspiraverit, teqve faventem habuerimus, de Animalibus Historia diu exspectata. Epp. Worm. p. 382.
  2. Petrus Undalinus in fragmentis Historiæ animalium Norvagiæ MSS., quæ penes me sunt, pauca etiam de iis congessit lingua vernacula (Præfatio p. 3). P. U., qui de animalibus Norvegiæ quædam vernaculo idiomate reliquit Schediasmata, refert o. s. v. se Note a. S. 51.
  3. trykte i denne Udgave S. 2 a, 3 c, 8 m, 10 u, 13 a, 15 d, 16 e og f, 17 g og 51 a.
  4. Worms Uddrag (Mus. Worm. 337—38) aftryktes her, da det kan træde i Stedet for det tabte Stykke S. 59: Rangifer, Norvagis Reinen vel Reinsdiur, animal est Septentrioni peculiare, siquidem alio translatum non diu vivere animadversum est, locis namque delectatur perpetuis nivibus et glacie horridis et peculiari musci in petris nascentis gaudet alimento, quo si destituatur morbis corripitur. Ad figuram cervi quam proxime accedit, sed tenerius aliquantum est animal et membris gracilioribus, pilis curtis, colore gryseo, duobus præditum cornibus, pro ratione corporis magnis satis et amplis, frondosis, gracilibus et teretibus juxta caput, sed dilatatis aliquantum, ubi in apices terminantur, qui plerumque incurvantur posteriora versus.
    Cornua, quæ ego teneo, duodecim ornantur apicibus. Mox ubi e Cranio emergunt, ramum longum anteriora versus emittunt, multis incurvatis hamulis quasi insignitum, quem Norvegi Brunwecker vocant, eo quod hujus beneficio glaciem frangat aquarum, ac ramos arborum ad se trahat, earum gemmis et foliis ut vescatur. Femina etiam cornubus prædita est, sed minoribus, cætera ad figuram cervi