Haugtussa/Stjernefall
Fram daa stiger dei gamle,
Kvende og sidan Menn,
tel sin Herre alt dei hev gjort,
kvar i si Bygd og Grend.
Fanden flirer so blidt og stort
til deim alle.
*
Finnekjerring.
Eg manar Sott paa Folk og Fe,
og sender Flugo den gule;
eg løyser Storm; eg spiller Fred
med Ordi rauge og fule.
Fantekjering.
Eg lærer Draapsmann den kalde Ro
og Tjuv aa dirke Laasen;
eg trollar so Kui mjølkar Blod
og stuper daud paa Baasen.
Gulklædd Kjering.
Eg Mistru set millom Møy og Gut
med snikjande Trylle-Ordi;
eg veit, naar Mann og Viv fell ut,
daa visnar Grase paa Jordi.
Ei mager Kjering.
Eg vekkjer vondt millom Mann og Mann
og Tankar som Tru kann tære;
eg veit, naar Ovund kjem rett i Brand,
kann alle det vonde lære.
Krylrygg-Kjering.
Greide Menn med det faste Mod
eg kann slett ikkje like;
eg legg deim Vanhug i valne Blod
og lærer deim aa svike.
Kjering som blinksar.
Eg kverver Syn paa Gjenta holl,
at ilt ho for seg skal byte;
ho kastar seg burt til Fark og Troll
og maa ihel seg syte.
So øydest Live i kalde Harm,
og ned ho krøkjest og kruknar;
Hjarta klakar til Is i Barm,
og alt ikring henne sjuknar.
Troll-Kokke.
Eg trollar Ørske paa svikne Møy,
der Barne ho eid i Skjole;
ho løyner det burt, ho læt det døy;
so fær me Steik til Joli.
Halvnaki Trollkjering.
Paa Viddi med meg flyg tryllte Gut,
til Hold og Heile blotnar;
sistpaa sìt han i einsleg Sut
med Reivar um Arm og rotnar.
Brille-Kjering.
Eg vil at Live visnar i Knupp;
daa skal me snart oss hevja;
eg vekte Kvinna or Svevnen upp
og lærde henne krevja.
No gjeng ho sterk sin Krevjarveg;
ut vil ho allting teige;
og berre daa vil ho gifte seg,
naar Mannen vil Borni eige.
Trollmann med ein Bolle.
Skall Mannen til Gagns me gjera tam,
so maa kje Øle dovne;
med det eg trollar Viljen lam;
for det maa Vite sovne.
Nakin Trollmann.
Med friske Arbeid og jamne Trorr
vert Mannen oss altfor hardbeitt; —
eg lærer Folk aa lìva godt,
fyrr Løni dei upp hev arbeidt.
Trollmann med ei Øks
Bygd mot Bygd av blide Kaar
eg saman paa Kniven jagar;
og alt dei avla i aatti Aar
er spillt paa atte Dagar.
Trollmannen Likeglad
Det lite er um den sterke Kar,
naar av han høgger Neven;
eg preikar Fred i Hønsegard,
fyrr eg hev bundi Reven.
Trollmann med eit Ris.
Eg trollar i Haug dei leikande Smaa'
og klæd deim i Trælebroki;
naar ut dei kjem, kann dei inkje sjaa;
eg batt deim for Augo med Boki.
Trollmann med ein Sekk.
Av Synd og Sorg er Sekken full
som tung meg tyngjer Herdi;
med Laas og Lekkje av Sylv og Gull,
eg trollbatt heile Verdi.
Armod vesal i Villa gjeng
og Sjæli og Skinne plagar;
Rikdom vrid seg i Puteseng
og rotnar av gode Dagar.
Trollmann med ei Svìpu.
Eg vil rikje og eg vil raa,
og eg vil for alle tenkje;
der eg gjeng fyri skal alle gaa;
sjølv vil eg i Brodden blenkje.
Trollmann med tvo Andlit.
Eg manar Elvi til stilt aa staa
og bind i Skùming Døgre;
eg vil baade fram og attende gaa
og baade til Vinstre og Høgre.
No stend mi Bygd som den stille Dam
med Ròt or rare Dyr i;
ho sik ikkje att, ho vinn ikkje fram;
snart er ho berre Myri.
Hesteskjerar.
Smaamann skal ha det store Rom
og styre paa Smaamanns-Gjerdi;
daa dreg han alt ned i Amodsdom,
og det vert trongt i Verdi.
Og den som var skapt til veldigt Verk,
skal sitja blid ved Rokken;
eg tek hans Manndom, og Guten sterk
vert blaut som den andre Flokken.
Aale-Trollmann.
So mang ei Uferd eg Arming fór;
no treisk eg med Trollkunst fiktar;
Split eg vekkjer med range Ord
og Vildring, naar braadt eg svigtar.
Kann ein kje vinne i opin Strid
so kann ein som Fant seg klara;
den Visdom lærde eg Byrgdi mi;
med den skal ho ille fara.
Trollmann med Mulehand.
Eg lærer Folke det stille Svik,
som alltid laagare bautar;
so mang ein god Gut er alt meg lik
og tegjer naar Urett brautar.
Svartebrødrar.
Me sutrar Salmar og Bønir gneg
og mullar Lov og Vangilje,
til Folk trur dette er Livsens Veg,
og gløymer Livsens Vilje.
Diger Trollmann.
Eg stor Mann um i Bygdi dreg,
men smaatt so tidt eg gjorde,
at den som lærer aa kjenne meg,
han trur kje meir på store.
Litin Trollmann.
Um eg er veik, so veit eg Raad:
kvar den som vann upp Aasen
Finskòt eg sender or Løyndekraa
og Motbør or Skravelposen.
Ingin er so hjarteleg glad
som Smaaing naar smaatt ban fær tenkje;
eg fær dei med meg alle paa Rad,
naar stort eg med stygt kann krenkje.
Eit Beinrangel.
Eg sender Daudskòt i valne Bring,
so magtlaust dei maa seg bøygje;
dei ser seg leide paa alle Ting
og legg seg til aa døye.
— — — — — — — — — —
— — — — — — — — — —
*
Fanden priser med Fagnad stor
sine Tenarar gode;
«held stødt de fram, skal Live paa Jord
vel sjaa sin Aftanrode.»
Rundt han svinsar og hev eit Ord
til deim alle.
Kvar daa fær seg eit Svaavelband
til Stas paa Kjoleborden;
d'er det stærste ein vinne kann:
den høge Langrove-Orden.
Naadig nikkar den svarte Mann
til deim alle.
Men Ære den som Ære bør;
best skal den beste beite;
ein vert Riddar og ein Kommandør,
men Basen fær Storsvins heite.
Fanden helsar med lyfte Klør
til Deim alle . . .