| 284 | Anhang til d. ældre Fr. L. |
væita. En ef þau fa eigi vitne til sins mals. þa leggi sa fram er fe tok sua mikit sem hann vil suara fire guðe. oc sueri fullan æið. Eu tueir skilrikir menn sanne mal hans. at eigi vitu þæir annat sannare at þa hever hann greitt iafnmikit oc iafngott sem hann tok. Sa skal umaga eyri varðvæita er næstr er erfðom. ef hann hever fullar vorðzlur fram at leggia. þa take sa i ættenne er þar er einn næstr erfðnm ef hann hever uorzlur til at leggia i mote oc þar til skal umaga eyrir fram fara i ættena at rættu erfðatale er fullar vorzlur koma at mote oc have slikan forlags eyri sem skynsamir menn sia at hann se vel hallden af. oc umagenn megi vel orka. En ef umaga misser við. þa take sa erfð er erfðom er næstr hverr sem fiarhalld hever haft. En sa maðr er fiarhalld a umaga. þa viliom vær at hann taki eigi fleiri umaga a henndr sér en hann orkar oc se sektarlaust við konong þo at fleiri se til en hann megi við taka. þegar hann hever sua marga sem fe hans vinz til viðtoko oc forlags. En þæir umagar er hann ma eigi við taka. þa fare fram i ǫtt oc take foður frændr við þæir sem næster ero oc fe have til. En ef þæir taka eigi við þa suare slikom sectom sem hinn fyrre ef hann hefðe fe til oc villde eigi við taka.
79 Sva skal korlom skipta oc kerlingom sem oðrnm skulldom. en bornom þæirra oc fe skal sa veita vorð er arve þæirra er næstr. hvart sem halldz maðr er helldr karlmaðr eða kona. þa skal enge i ovirðan eyre setiaz. Færi oc enge fe vmaga or fiorðunge nema hann fae vorðzlu mann þann er þar eigi iarðir at þar se fe golldit sem hann tok. ef nmage er rætnæmr. Nu virðiz þar fe sua at þar er innstæðo eyrer fullr .iij. merkr fire umaga hvern eða meira þa skal þat fe taka oc skal þat hvartke vaxa ne þuerra giallde slikt sem hann tok. Nu ef eigi vinnz instæðu eyrer. þa skal umage neyta halfrar merkr a .xij. manaðom til þess er hann er .xij. uetra gamall. þa skal hann vera matlauni siðan. Umage skal neyta halfrar merkr i iarðleigo Su virðing skal vera a iarðleigo er hit fyrsta ar var virð. huárt sem þuerr eða vex fiarhalld. Maðr skal eigi selia oðrom fe at hallda. En ef hann selr. þa a umage kost at ganga a henndr huarom sem hanu vil at hæimta sitt. En ef vmage a halfrar merkr bol iarðar. þa er þat innstæðo eyrer. en ef maðr lætr umaga lausan. nema dæmðr se or hennde honom a domi. þa skal hann setia sitt fe fire. þuiat skulld er engi golldin nema vattar vite. en ef hann dular þa verðr hann giallda aðra.
80 Hvar sem ungom manne tæmiz land i erfð eða at giof þæim er eigi a varðveizlo fiar sins. oc selr fiar varðvæizlo maðr hans i brot. þa a hann brigð til þess landz hvárt sem er eitt eða fleiri. hann skal landbrigð hefia þa er hann er .xvj. vetra um sumarit aðr. Nu a hann fleiri lond at brigða. þa skal hann brigða land a .xij. manaðom. þar til er hanu er tuitugr. Eigi stenndr þat mat lengr. kost a hann at
- Jvfr. Cap. 79. G. 115.
