Side:Norges gamle Love indtil 1387 Bd. 1 273.jpg

Fra Wikikilden
Denne siden er korrekturlest
273
Hákonarbók

dæma .vj. af hvárs hende eða fari utlægr. En ef hann er færr til unndan færsto syni með tylftar æiðe. Nu ef maðr vrker um mann þat er monnom virðiz til niðs eða haðungar fiorðung viso eða lengra. þa skal hinn kueðia þings oc kueða a þinge. en hinn færez undan með lyritar æiði. eða fare utlægr. oc hverr penningr fiar hans nema iarðer. take hann fyrst rætt sinn af þui fe. en konongs umboðsmaðr se fire þui er auk er. Nu hvert mal er maðr mæler við mann. þat er horver til neyxsla eða kenner huinzko eða fordæðoskap oc hann a eigi sokn a. þa er hann fiolmæles maðr ef hinn skirskotar. nema hann have heimilis kuiðar vitne a hende honom. þa skal hann sueria tylftar æið. En ef hinn misser heimilis kuiðarvitnis a þinge. þa er hann utlægr.

39   Sva er mællt om[1] rogsmenn alla. þa er rægia menn við konong eða iarll eða biscup æða valldzmenn. ef hann ræger fiorve manz. þa skal hann sino fiorve fire rægt hava. Nu ræger hann fe manz. þa skal sa sino fe iamnmyklo rægt hava. nema hann syni með lyritar æiði. En ef hann kenner þat rog manne at hann have fenget af orðum hans uþokka konongs. hallde firer lyritar æiði. eða giallde .iij. merkr. Enge a sok a sonno.

40   Maðr hverr fulltiða er gengr husa a meðal oc þiggr olmoso hann a engan rætt a ser meðan hann gengr með vanarvǫl oc hann er heill oc verkfærr. En þegar hann fær sǽr matar sialfr eða frænðr hans oc klæða. þa er hann þegar rættnæmr. Engan rætt a konongr a þæim manne er engan a sialfr a ser.

41   Ef maðr selr frialsan mann af lande eða i utlegð. þa er hann sekr .xij. morkom við konong. oc komi manninom i land aptr. en bæti hinom rætti. En ef hann ma honom eigi aptrkoma giallde hann (fullom botum. En ef hann syniar hallde)[2] fire lyritar æiðe.

42   Þessar rættarbætr oc æinkamal varo tekin um allan noreg epter forræðe oc skipan Magnus konongs. sunar Hakonar konongs. oc með asion oc tillago Jons ærkibiscups oc annarra biscupa lendra manna oc lærðra stallara oc logmanna oc hinna vittraztu manna af ollom lutom lanndzins. at um þa menn er monnom verða at skaða fare epter þui sem aðr vatta lǫg. En af fe vegauda dæme .vj. menn skilriker loglega tilnefnder slika gerð eptir lagaskilorðe. sem þæir sia rættlegazt fire guðe oc malavexter ero til. ervingiom hins dauða æinom. En allar aðrar frændbætr oc saktal skal falla niðr sua at huargiz frændr aðrer taki ne giallde framarr en nu er


Jvfr. Cap. 39. F. V. 30. Cap. 40. F. V. 32. Cap. 41. F. V. 37.

  1. Saal. i Mbr.
  2. ( ) mgl. i Mbr., men tilf. af Arne M. i hans egenhændige Afskrift.