Side:Norges gamle Love indtil 1387 Bd. 1 233.jpg

Fra Wikikilden
Denne siden er korrekturlest
Frostathings-Lov. (XI.) 233

oc eigi þriðiungs auca. En ef búandinn vill firra hana heimanferð sinni. oc segir svá at hana hafi[1] fyrrmeir slícr glöpr hent. oc var sú sacargipt eigi fyrrmeir af hendi hans við hana svá at mönnum væri heyrum cunt. þa standi hon fyrir einseiði. oc hafi heimanfylgð sína ef hann vill eigi við henni taca. en eigi þriðiungsauca. En ef meinleiki sundrar samvist þeirra með þess ráði er sundra á at guðs lögum. hafi sitt fé[2] hvárt þeirra. En ef (maðr)[3] sættiz við mann þann er legit hefir cono hans. þá scal sá veita trygðar er cono á. En ef hann tecr cono sína i hiúscap aptr oc fyrirliggr hinn hana sinn annat meðan þan eru saman. þá er hann tryggrofi iamvel sem hinn ef hann vegr á tryggvar úspilltar. En ef búandi conunnar vinnr síðan á honum. þá vinnr hann á tryggrofa manni oc úgilldum bæði konungi oc frændum.

Um landskyllda tekiu eptir fráfall annarstveggia hiúna.

15   Ef misdauði verðr hiúna tveggia. oc andaz cona hans eptir .ij. postola messu daga[4] er fyrstr er í sumri. þá scal búandi taca landskylld um haustit eptir af hennar iörðum oc ecki greiða örfum hennar af þeirri sculld. En cona fylgi sinni sculld þeirri allri er útekin er oc þriðiungs auca. nergi er búandi hennar fellr frá. Svá ef maðr hefir tecit mála á iörðu. oc andaz annarrtveggia landsdróttinn eða umboðs maðr fyrir þann messudag. þá á leigu (liði)[5] einnar[6] arðar mála. En ef landsdróttinn andaz eptir þann messudag. þá á leiguliði .ij. mála arða. þá íörð[7] eina er landsdróttinn andaz á oc aðra næstu eptir.

Eigi kemr þriðiungsauki móti úheimilli heimanfylgiu.

16   Hverr giptingarmaðr er réttr (er)[8] at cono láti allt vera heimillt í heimanfylgiu. en allt þat er söcia scat at lögsócnum. þá scal eigi þriðiungsauci coma mót því.

Siálf skal úrökt kona fyrir ser ráða.

17   Ef frændr vilia eigi gefa gaum at þeim conum er þeir eigu fyrir at hyggia. oc fá þær siálfar ser atvinnu. þær sculu ráða svá sínu ráði sem þær vilia. En þar [scal eigi frændr engan[9] rétt á því eiga. nema hon liggi með manne. þá scal nánasti niðr taca rétt á henni. hvárt sem hann er í bauggilldi eða nefgilldi. En ef .ij. ero iamnánir conunni at frændsemi eða fleiri. aðrir í bauggilldi en aðrir í nefgilldi. taci allir einn rétt. oc scipti at manntali oc at mannmergð sín ámeðal at iamnaði. En ef sunr er atfyrsta barni. þá scal hann ecki í fyrsta rétti oc sæti þeim er síðan verða.[10] En sá heimti rétt til handa barninu er nánastr er í nefgilldi. ef af feðr

  1. hefir — b. d. f.
  2. þá — tilf. c. d. e.
  3. Tilf. af Arne M. i Margen i d., saavelsom af en senere Haand i e.; oprindelig mangler det i alle Afskrifter.
  4. Feilskrift for dag?
  5. liði er tilf. i Klamrer i d. og over Linien med en anden Haánd i e., mgl. i de övrige Afskrifter.
  6. einn — d.; rimeligviis Conjectur af Ame M.
  7. Saaledes bör udentvivl Ordet læses, hvis det ikke er en blot Feilskrift for örð?
  8. Tilf. over Linien af Arne M. i d., med en anden Haand i e., mgl. i b. c. f.
  9. [Saaledes i alle Afskrifter.
  10. En ef sunr &c. — saaledes i alle Afskrifter.