| 214 | Ældre |
22 Úmaga eyri scal sá taca er nánastr er í erfðum. oc gillda[1] af allar sculldir þær er vitni veit með frænda ráði. bauggilldismanna oc nefgilldismanna. oc giallda í iördu oc tryggva ef eigi[2] er annat fé[3] til. en úmagi verðr iamvel tryggrofi ef hann gengr á þær tryggvar sem siálfr hefði hann tryggt. en þat er eptir er þá scal hann hafa födur frændr oc módor frændr við. oc meta hvern eyri. oc síðan scal hann hafa ávöxt oc afvöxt oc seli honum slícan sem hann tóc. En ef hann tecr úmetit fé úmaga. þá á hann cost at sveria svá micit fé á hendr honnm sem hann vill þegar hann er fulltíða .xv. vetra gamall. en hann gialldi þá hvern pening er hinn svór til. En ef hinn tecr at scilum. þá taci úmagi landa leigur allar fyrir utan forsölu iörð. En ef þá scill á fiárhalldsmann oc úmaga um landa leigur. þá scal fiárhalldsmaðr sveria hve miclar hann tóc. oc reiði fram allar. en fiárhalldsmaðr scal klæða úmaga af sínu fé. oc gera fyrir hann róðr oc reiðu. en alla aðra úmaga scal klæða af úmaga fé. oc alla atvinnu fá þeim af forlagseyri.
23 Svá er systir komin til fiárhallds sem bróðir ef hon er .xv. vetra gömul. En ef hann lifer[4] faret fé úmaga. þá scal hann giallda sem hann má fremst. meðan honum vinz fé til. oc leggi á eið sinn at hann á ecki meira til at giallda. En sídan hvervitna er hann kennir sitt oc fé þat er faðir hans átti. eða sá maðr er hann átti at taca arf eptir. en þat annat vitni at þess misti hann af fiárhalldsmanni. oc at hann sótti hann til linda lags. þá scal hann sitt taca þar sem hann ser. En ef hinn vill á hallda. þá scírscoti hann ráni á hendr honum. oc stemni honum heim til þingstemnu oc þing sídan fyrir ránit. En ef maðr tecr virðan eyri úmaga. þá scal hann hafa vitni sitt fram á fyrsta þingi. hverso micit fé hann tóc. oc gialldi[5] úmaga hvern pening sem vitni berr. en ef hann vill eigi. þá kveði út úmagi fiár síns. oc leggi honum rán[6] við. oc stemni honum heim til þingstemnu um nætr .iij. en síðan þing. þar scal úmagi ryðia mál sitt á þingi. en ef honum fullnasc sócn sín. þá beiði hann böndr alfarar at taca af honum sculld sína oc hálfu meira. en konungi .iij. mercr. en hinn fari at andvirði sínu. hvar sem hann má sitt fá. En svá fremmi scal hann söcia aðra menn um fé sitt þar er hann ser. er hann hefir sótt fiárhalldzmann til. oc fiárhalldzmaðr hefir golldit honum til lindalags svá sem mælt er oc menn vitu þat.
24 Maðr sá er til fiárhalldz er kominn oc vill eigi gefa gaum at því er hann á vörð at veita. þá scal úmagi þar heimta fé sitt er hann er .xv. vetra gamall sem sá maðr er fiárhalldzmaðr er réttr.
- Jvfr. Cap. 22. Hk. 78.
