Side:Brandt - Forelæsninger over den norske Retshistorie 2.djvu/361

Fra Wikikilden
Denne siden er korrekturlest

Borgen, og hvis der sednere tilføjes Ombudsmanden nogen Skade, som hine kan mistænkes for at have voldet, skal det ikke tilstedes dem at frie sig med sin Ed, forinden Sagen har været forelagt Kongen.

Var Drab forøvet i Gildehus, uden at være lyst, paalaa det efter de ældste Love de Tilstedeværende at oplyse Sammenhængen (G. L. 157, jfr. 187; F. L. IV. 14 og 15); havde Nogen hemmelig forladt Stedet om Natten, uden at sige sit Erende, var Formodningen for, at han var Gjerningsmand til det forøvede Mord. Hvilede ingen saadan Mistanke paa nogen Enkelt, havde Eftermaalsmanden Ret til at sigte 2 af de Tilstedeværende til Fralæggelse ved Tylftered. – Var Legemsfornærmelse tilføjet Nogen ved slagsmaal i Gildehus, skulde Sagen foretages for Drikkebrødrene selv den næste Dag; her skulde Oplysning om Sammenhængen indhentes, og de tilstedeværende Bordfællers Vidnesbyrd kunde ikke mødes med Modvidner. Ved dette Gildestevne, der saaledes svarede til Ørvartinget i Drabssager, kunde ifølge G. L. 187[1] Sagen endelig paadøm-

    heitaðist við. Kan ok svá til at bera, at hinn sem heitazt var við, fær nøkkura skømm eða skaða, þó at síðar sé, ok sýnist skynsømum mønnum nøkkur grunsemd á, at þess ráð eða vøld hafa til gengit, er áðr heitaðist um, þá fyrirbjóðum ver sýslumennum várum ok løgmønnum nøkkura undanfœrs1u at taka af hánum, fyrr en vér erum sjálfir atspurðir; en ef nøkkur tekst, þá er sem úgert sé.

  1. G. L. 187: Nú deila menn at øldrhúsi at mønnum druknum, þá skulu þeir út ganga, er deilt hafa, ok koma aptr um morgun, er menn vakna; þá megu menn dœma um søk þeirra þar sem á þingi, ef þeir kunnu løg. Sessar manns beri vitni með hánum, eða møtunautar eða násessar eða øldrykkjar, ef eigi eru hinir við; þat skal standa, er þeir bera; fœra eigi andvitni á mót þeim. En hverr maðr er hálfu dýrri at rétti sínum þar en heima. Nu megu þeir setja þá søk þar, ef þeir kunnu løg; ellar á þing skjóta. Nú mælir þat ármaðr eða lendrmaðr, at þeir hafa misdeilt; þeir kveða við því nei allir; þá skal hverr þeirra taka bók í hønd sér ok sverja þess allir, at þeir drukku þar sáttliga. Nú er sá saklauss, er sverr: en sá á baugi at bœta konungi, er eiðfall verðr. En hinna hverr syni með lýrittar-eiði, er misdeild er kend; en ef eiðrinn fellr þeim, þá fellr til 15 marka vítis hverjum. Nú gengr fjórðungr manna í frá ok vill eigi sverja, þá eru allir ølhúsmenn víttir; en ef færri menn gánga frá, þá eru þeir sekir, er frá ganga; bœti baugi konungi; en hinir haldi eiðum upp.