Side:Brandt - Forelæsninger over den norske Retshistorie 2.djvu/333

Denne siden er korrekturlest

for den; i modsat Fald skulde Lejlændingen fæste Dom paa sædvanlig Maade og med 5 Nætters Frist. Indfandt nu Jorddrotten sig og overtog Sagen, traadte Lejlændingen fra; i modsat Fald skulde Lejlændingen opnævne Domsmænd paa sin Jorddrots Vegne og derpaa fremstille sine Vidner paa, at han havde varslet sin Jorddrot, og dermed var han ude af Sagen^[1]. – Løsningsmanden skulde nu forfølge Sagen videre

↑ F. L. XII. 6: Ef maðr á jørð at brigða, þá skal hann hefja brigð sína eptir Mikjálsmessu um haust, ok hann skal hafa átt skiladóm einn fyrir jól, nema hann megi fleiri hafa. En ei maðr býr á jørðu þeirri, er hann á suma sjálfr en suma aðrir menn; nú ferr maðr til ok brigðir jørð þá, þá skal hann festa skiladóm fyrir ok nefna heimildarmann sinn at kvøð; þá skal sá kjósa, er kvaddi, hvárt hann vill brigða þann hlut einn, er hann á, eða bíða þeirrar stefnu, at þeir koma til, er eigu med hánum – Kap. 8: þann skal kveðja, er býr á jørðu; en hann skal festa skiladóm, ok skal at váttum spyrja, ok heimildarmann sinn nefna, ok sœkjandi skal nefna vitni sitt at kvøð, ef hann er atspurðr, ok hafa þat vitni frem á fyrsta dómi. En ef hann er atspurðr at vitni, ok nefnir hann eigi, þá skal einskis vitnis njóta; en lýsingar-vitni skal hann hafa fram á skiladómi, ok þá vátta, at hann sé sýnn at brigðarmanni, ok at hans er óðal. En verjandi skal nefna vitni sitt á fyrsta domi, ok hafa fram vitni sitt alt á øðrum dómi. En ef dœmendr eru allir á eitt sáttir, þá skal gera stefnu leiglendingi at fara eptir heimildarmanni sínum … ok stefni landsdróttni til, at hann veri jørð sína. … Nú skal brigðandi kveðja leiglending, þá er hann kemr aptr, þó at landsdrottinn siti inni. En ef landsdróttinn vill festa laga-dóm, þá skal leiglendingr lauss við vørn. En ef landsdrottinn vill eigi festa laga-dóm, þá skal leiglendingr festa, en sœkjandi skal leggja dóm á fimm nátta fresti i dómstað réttum. Þá skulu þeir þann dóm sœkja. En ef landsdróttinn er þar þá ok vill nefna dóm sinn, þá er leiglendingr lauss við vørn. En ef hann vill eigi þann dóm nefna, þá skal leiglendingr nefna laga-dóm landsdrottins síns, hvárt er hann er til kominn eða eigi, ok fœri fram vátta sína þá, at hann stefni dróttni þangat; þá er leiglendingr lauss við vørn. En sœkjandi skal leggja dóm við varnarmann á fimm nátta fresti á dómstað réttum, hvert sem hann er þar eða eigi, ok setja þann dóm ok halda ok bíða til miðdags. En þá er miðdag líðr, þá skal sœkjandi leggja veðjaðar-dóm á dómstað réttum við verjanda á fimm nátta fresti; en sœkjandi skal þann dóm ok halda, ok hafa dœmendr 12 hvárrtveggja, en dómstaurar fylgi; enda bíði til miðdags. Nú kemr eigi verjandi til dóms, þá skulu dœmendr hins veðjan bjóða ok rétti fram hendr ok nefni vitni við: at sœkjandi er kominn at jørðu þeirri, er hann brigði.

[1] F. L. XII. 6: Ef maðr á jørð at brigða, þá skal hann hefja brigð sína eptir Mikjálsmessu um haust, ok hann skal hafa átt skiladóm einn fyrir jól, nema hann megi fleiri hafa. En ei maðr býr á jørðu þeirri, er hann á suma sjálfr en suma aðrir menn; nú ferr maðr til ok brigðir jørð þá, þá skal hann festa skiladóm fyrir ok nefna heimildarmann sinn at kvøð; þá skal sá kjósa, er kvaddi, hvárt hann vill brigða þann hlut einn, er hann á, eða bíða þeirrar stefnu, at þeir koma til, er eigu med hánum – Kap. 8: þann skal kveðja, er býr á jørðu; en hann skal festa skiladóm, ok skal at váttum spyrja, ok heimildarmann sinn nefna, ok sœkjandi skal nefna vitni sitt at kvøð, ef hann er atspurðr, ok hafa þat vitni frem á fyrsta dómi. En ef hann er atspurðr at vitni, ok nefnir hann eigi, þá skal einskis vitnis njóta; en lýsingar-vitni skal hann hafa fram á skiladómi, ok þá vátta, at hann sé sýnn at brigðarmanni, ok at hans er óðal. En verjandi skal nefna vitni sitt á fyrsta domi, ok hafa fram vitni sitt alt á øðrum dómi. En ef dœmendr eru allir á eitt sáttir, þá skal gera stefnu leiglendingi at fara eptir heimildarmanni sínum … ok stefni landsdróttni til, at hann veri jørð sína. … Nú skal brigðandi kveðja leiglending, þá er hann kemr aptr, þó at landsdrottinn siti inni. En ef landsdróttinn vill festa laga-dóm, þá skal leiglendingr lauss við vørn. En ef landsdrottinn vill eigi festa laga-dóm, þá skal leiglendingr festa, en sœkjandi skal leggja dóm á fimm nátta fresti i dómstað réttum. Þá skulu þeir þann dóm sœkja. En ef landsdróttinn er þar þá ok vill nefna dóm sinn, þá er leiglendingr lauss við vørn. En ef hann vill eigi þann dóm nefna, þá skal leiglendingr nefna laga-dóm landsdrottins síns, hvárt er hann er til kominn eða eigi, ok fœri fram vátta sína þá, at hann stefni dróttni þangat; þá er leiglendingr lauss við vørn. En sœkjandi skal leggja dóm við varnarmann á fimm nátta fresti á dómstað réttum, hvert sem hann er þar eða eigi, ok setja þann dóm ok halda ok bíða til miðdags. En þá er miðdag líðr, þá skal sœkjandi leggja veðjaðar-dóm á dómstað réttum við verjanda á fimm nátta fresti; en sœkjandi skal þann dóm ok halda, ok hafa dœmendr 12 hvárrtveggja, en dómstaurar fylgi; enda bíði til miðdags. Nú kemr eigi verjandi til dóms, þá skulu dœmendr hins veðjan bjóða ok rétti fram hendr ok nefni vitni við: at sœkjandi er kominn at jørðu þeirri, er hann brigði.

[1]