og at der paa Tinget fandt en mere eller mindre omstændelig Bevisførsel Sted, eller efter Omstændighederne sagvolderen fæstede Nægtelsesed, men at, hvis Sagvolderen tabte, den oprindelig forudsatte Vitterlighed gjorde sig gjældende ved Bestemmelsen af hans Ansvar.
Mest overensstemmende med Gjældsforfølgningen var Forfølgningsmaaden i Markeskjels- og Løsningssager, i hvilke Skilledom paa Aastædet altid anvendtes. Her var Nægtelsesed fra Sagvolderens Side udelukket, og Beviset for Søgsmaalsgrunden kunde alene føres med Vidner, uden at dog derved Sagen blev vitterlig, idet det i Regelen alene kunde være Erfaringsvidner, der fremstilledes fra begge Sider.
I Markeskjels-Sager afgjordes Grænsespørgsmaalet ved en Skilledom paa Aastedet[1]. Om dens Gjentagelse siges intet hverken i G. L. 86 eller i F. L. XIII. 23; men at Lovens
- ↑ G. L. 86: Hvervitna þess er menn skilr á um setr eða á markteig eða á markreinu útangards, þá hefir sá sitt mál, er vitni berr til. Nú hefir hvárrtveggja vitni til, þá skal sá hafa sitt mál, er sverja vill til. Nú vilja báðir sverja til, eða hvárgi, þá skal brjóta sundr í miðju þat er þá skilr á. Of markreinur alt þat, er menn skilr á, þá má vitni bera um hverr er vill, frjáls ok fulltíða; hane skal svá at orðum kveða, at hér skilr, ok þá er rétt. – Nú skilr menn á um setr eða á markteig; sá skal hafa, er haft hefir 20 vetr eða 20 vetrum lengr úilt ok úspilt, ok vitu þat váttar med hánum. Sá skal dóm halda fyrir, er haft hefir, en sá skal stefna hánum til markteigs ok til dóms, er eigi vill una, eigi skemrum en 5 náttum fyrir. Þingat skal hann þá fara, er at þeim degi kemr, með dœmendr sína ok vitni han øll, er hann þarf; dœmendr sína skal hann setja þar sem hann kallar merki. Hinn skal setja hálfan dóm við hann, er mál á móti hánum. Vitni skal sá láta bera, er sœkir, þat at hann stefndi hánum þangat, en þat annat, at þau sé merki, er hann segir; þá er þat satt, nema annat komi meira í gegn ok auki; þá er merki, sem þeir bera. [En ef þeir eru báðir jafnmargir, þá hafa þeir sitt mál, er fyrri báru. En ef ekki er vitni, þá skal sá hafa sitt mál, er sverja vill til; en ef hvárgi vill sverja til eða bádir, þá skal brjóta sundt í miðju þat, er þá skilr á]. Svá skal hvervitna, er menn skilr á merki. sem ek hefi nu talt, ok skulu þeir þar dóm setja á markteig. Nú er þeir hafa dóm sett, þá skal sœkjandi njóta vátta sinna. Nú megu allir menn þat vitni bera, þó at hann væri þræll ok vann í þann teig, ok er hann þá frjáls. Nú skal sá þeirra hafa þann teig, er meira vitni hefir til ok betra, þó at sœkjandi leiði sína vátta fyrr. Nú hafa þeir báðir jørð, þá skal sá dóm nefna, er því veldr, at þá skilr á. –
