Side:Brandt - Forelæsninger over den norske Retshistorie 2.djvu/306

Denne siden er korrekturlest

Paa lignende Maade skulde Sagsøgeren gaa frem, selv om Gjælden ikke var vitterlig, hvis ikke den hjemstevnede Sagvolder eller Nogen paa hans Vegne vilde fæste Dom efter hans Kvada, eller give noget Svar paa hans Opfordring. Hertil var nemlig Sagvolderen i alle Tilfælde forpligtet, og Vægring heraf var Retsfornægtelse. Sagsøgeren skulde da endnu 2 Gange gjentage Opfordringen; men hvis de 3 Opfordringer forblev frugtesløse, skulde han stevne Ting og der fremstille sine Vidner paa Hjemstevningen og de 3 frugtesløse Opfordringer, hvorpaa da fulgte Dom og Atfør. At Sagvolderen i dette Tilfælde havde tabt Adgangen til at frie sig med Ed, er en Selvfølge, se G. L. 37; F. L. X. 17^[1]; jfr. G. L. 266 og 268.

Nødvendigheden af de 3 gjentagne Paakrav i vitterlige Sager er sednere bortfalden. I G. L. 35 foreskrives ikke mere end enkelt Krav, og F. L. X. 24 siger udtrykkelig, at

↑ G. L. 37: Nú kveðr maðr fjár síns; en hánum vill engi maðr dóm festa, þá skal hann ganga útangarðs eða fara út um marreins-bakka, ok fara aptr til húss síðan ok kveðja í annat sinn. En ef han vill eigi dóm festa, biði hann, at hann sé heima hindar dags of morgun, ok kveðja enn í sinn hit priðja; vátta fjóra má nýta til kvaðrna þriggja. Nú ef hann vill eigi dóm festa, þá er hann sekr at 18 aurum við konung, 6 aurum við kvøðu hverja. En þeðan skal hann stefna hánum til þings ok leiða vátta sína á þingi alla slíka, sem á dómi settum skyldi. Nú vill hann þá enn eigi reiða, þá skulu þingmenn dœma hánum skuld sina; þá krefi hann þá, at þeir fari til ok taki af hánum aura 18 til handa konungi, en hánum hálfu meira, en hann átti at hánum. – F. L. K. 17: Nú er búanda heim stefnt; nú finnr hann eigi hann heima, er dóm festir, þá er hann sekr aurum 3 tøldum. Nú stefni hann heim hánum með heim váttum sømu, ok komi hann þar um morgunin ár morgins, ef svá er døgum farit. Nú kemr hann þar ok kveðr hann ok tekr dóm, ef heimamaðr festir, fyrr en hann komi fyrir útan þekjuna. En ef hann tekr við festu síðan er hann kemr fyrir útan þekjuna, þá er hann sekr 3 aurum tøldum. Nú er engi sá til, er dóm festir, þá er hinn sekr 3 aurum. En ef hann þolir þrjár kvøður, þá skal sakar-áberi stefna þing þeim manni, ok skal hann hafa fram vitni sitt alt á Því þingi saman bæði um heimstefnu ok um kvøðu-vátta. Nú hefir hann sótt mál sitt at løgum; nú biðr hann, at hinn reiði hánum sitt, en hann reiðir alls ekki, þá skal henn æsta liðs ok fara at hánum ok taka af hánum hálfu meira.

[1] G. L. 37: Nú kveðr maðr fjár síns; en hánum vill engi maðr dóm festa, þá skal hann ganga útangarðs eða fara út um marreins-bakka, ok fara aptr til húss síðan ok kveðja í annat sinn. En ef han vill eigi dóm festa, biði hann, at hann sé heima hindar dags of morgun, ok kveðja enn í sinn hit priðja; vátta fjóra má nýta til kvaðrna þriggja. Nú ef hann vill eigi dóm festa, þá er hann sekr at 18 aurum við konung, 6 aurum við kvøðu hverja. En þeðan skal hann stefna hánum til þings ok leiða vátta sína á þingi alla slíka, sem á dómi settum skyldi. Nú vill hann þá enn eigi reiða, þá skulu þingmenn dœma hánum skuld sina; þá krefi hann þá, at þeir fari til ok taki af hánum aura 18 til handa konungi, en hánum hálfu meira, en hann átti at hánum. – F. L. K. 17: Nú er búanda heim stefnt; nú finnr hann eigi hann heima, er dóm festir, þá er hann sekr aurum 3 tøldum. Nú stefni hann heim hánum með heim váttum sømu, ok komi hann þar um morgunin ár morgins, ef svá er døgum farit. Nú kemr hann þar ok kveðr hann ok tekr dóm, ef heimamaðr festir, fyrr en hann komi fyrir útan þekjuna. En ef hann tekr við festu síðan er hann kemr fyrir útan þekjuna, þá er hann sekr 3 aurum tøldum. Nú er engi sá til, er dóm festir, þá er hinn sekr 3 aurum. En ef hann þolir þrjár kvøður, þá skal sakar-áberi stefna þing þeim manni, ok skal hann hafa fram vitni sitt alt á Því þingi saman bæði um heimstefnu ok um kvøðu-vátta. Nú hefir hann sótt mál sitt at løgum; nú biðr hann, at hinn reiði hánum sitt, en hann reiðir alls ekki, þá skal henn æsta liðs ok fara at hánum ok taka af hánum hálfu meira.

[1]