Side:Brandt - Forelæsninger over den norske Retshistorie 2.djvu/107

Fra Wikikilden
Denne siden er korrekturlest

første Gang med 8 Ørtuger og 13 Marks Bod eller, i Mangel deraf, med Døden (Fredløshed), og i Gjentagelsestilfælde ubetinget med Døden. Den, som stjal til en Marks Værdi eller derover, skulde første Gang have forbrudt alt sit Gods og undergaa saadan Legemsstraf, som Retsbestyreren bestemte, men dog beholde Livet; anden Gang havde han forbrudt al sin Ejendom og Livet med.[1] – Chr. IV. L. følger i det hele Landslovens Forskrifter.

Som Tyveri betragtedes ogsaa Forrykkelse af Grænseskjæl ved at flytte Grænsesten (jarðar-stuldr, jarðar-þjófr); hvorimod den blotte Overskridelse af Grænsen, selv om Brugen var forbunden med Borttagelse af Skjelstenene, alene medførte Landnamsbod. – Ligeledes ansaaes det for Tyveri, naar Kongens Ombudsmand solgte, eller nogen Anden vidende kjøbte Kongens Jord, saavelsom naar Nogen solgte sin Veitslejord (G. L. 89 og 264;[2] M. L. IX. 8, B. L. 11, Chr. IV. L. 9). Andet ulovligt Salg eller Kjøb af anden Mands Jord

  1. M. L. IX. 1: Engi várr skal annan stela. Nú er þó greinandi ef sá maðr stelr mat, er eigi fær sér vinnu til fóstrs, ok helpr svá lífi sínu, þá er sá stuldr fyrir engan mun refsingar verðr. En sá maðr, er vinnu fær sér til fóstrs, stelr til eyris, ok var ekki áðr at slíku kendr, þá skal hann á þing fœra ok leysi húð sína þrem mørkum silfrs. Nú stelr hann annat sinni til eyris, leysi huð sína 6 mørkum silfrs; en ef hann leysir eigi, láti húð sína, ok sé brugðit lykli á kinn hánum. Stelr hann þriðja sinni til eyris, láti húðina, en konungr taki af fé hans 6 merkr silfrs. En ef hinn sami stelr optar, þá er hann dræpr. En ef maðr stelr til hálfrar merkr veginnar, sá er ekki var at því kendr fyrr, þá skal hann á þing fœra ok leysi hann sik 8 ertogum ok 13 mørkum silfrs við konung eða fari utlagr. En ef hann stelr optar, þá er hann dræpr. En ef þjófr stelr til merkr veginnar í fyrsta bragði, þá hefir hann fyrirgert fé sinu øllu við konung ok hafi slíka refsing, sem sá maðr leggr á hann, er konungs vald hefir í hendi til réttra refsinga, ok haldi hann þó lífi sínu. Nú ef hinn sami stelr optar, þá hefir hann fyrirgert landi og lausum eyri ok lífinu með. – 10: Nú ef maðr stelr hundi manns eða ketti, knífi eða belti ok øllu því, er minna er vert en eyris, þá er hvinnska, ok ef maðr verðr sannr at, gjaldi konungi tvá aura silfrs en þeim eyri, er átti, ok heiti maðr at verri.
  2. Nú kaupir maðr jørð at ármanni, þá er hann þjófr at, nema hann kaupi á þingi. En ef maðr selr veitslu-jørð sína, þá verðr hann þjófr af; en eigi sá er kaupir. Nú tekr maðr marksteina upp, er